GÖZƏLLİYİN QURBANI OLMAMAQ ÜÇÜN

Saç düzümü, kə­sil­mə­si, rə­ng­lən­mə­si, ma­nikür, pe­­dikür və sa­ir. Bizgö­zəl­liksa­lon­la­rı­na özümüzə "əlgəz­dir­mək" niyyə­ti  ilə gi­ri­rik. Am­maora­dasağlam­lığı­mı­zasondə­rəcə cid­ditəhlükə­lər­lə qar­şı­la­şı­rıq. Ək­sə­riyyə­ti­mizgö­zəl­liksa­lon­la­rı­nın ço­xu­nunele­men­tarsa­ni­tartə­ləb­lə­ri­nə ca­vabver­mə­diy­i­nibil­səkdə, gö­zəl­liksə­nay­e­si­ninqay­da­la­rı ilə he­sab­laş­mağa, mü­əyyən əhə­miyyət­litəd­bir­lə­rə, ənazı, sa­çı­mı­zı sə­li­qə ilə da­ray­a­raqget­məyə məcbu­ruq.

Niyə buqə­dər çə­tin­dir? 

Azər­baycan­da­kı gö­zəl­liksa­lon­la­rı tibbsa­hə­sin­dənyox, mə­i­şətxid­mət­lə­risa­hə­sin­dən ər­səyə gə­lib. So­vet İt­ti­fa­qı dövründə be­lə idi. İn­di bütün post­so­vet öl­kə­lə­rin­də ey­ni və­ziyyət müşa­hi­də olun­ma­q­­da­dır.  Odur ki, gö­zəl­lik və se­vinc üçün bu­raya gə­lən in­san­lar öz səhhət­lə­ri­nə prob­lem ya­rat­maq təhlükə­si  ilə üz-üzə qa­lır­lar. Si­zi sa­lon­da is­ti­fa­də olu­nan bütün əşya­la­rın de­zin­fek­siya və ste­ri­lizə olun­duğu­na əmin edə bi­lər­lər. Am­ma on­la­rın bə­zi­lə­rin­də alət­lə­ri mükəm­məl şə­kil­də de­zin­fek­siya et­mək əvə­zi­nə, ma­nikür qay­çı­la­rı sa­dəcə spir­t­li pam­bıq­la si­li­nir, da­raq­la­rın üzə­rin­dən isə sa­dəcə əv­vəl­ki müş­tə­ri­dən qal­mış saç kə­pəyi tə­miz­lə­nir. Və... ye­ni­dən is­ti­fa­də.

Doğru­dur, gö­zəl­lik sa­lo­nun­da, hət­ta QİÇS-ə yo­lux­mağın mümkün ol­duğu­na inan­maq çə­tin­dir. Am­ma bu, hə­qi­qə­tən be­lə­dir. Ora­da bir çox di­g­ər vi­rus və sta­fi­lokkok­la­ra da yo­lux­maq olar. Gö­bə­lək, bit və di­g­ər xə­s­tə­lik­lər öldürücü təhlükə da­şı­mır. Am­ma bu, heç də ar­xayın­laş­mağa əsas ver­mir. Bak­te­riy­a­lar və vi­rus­lar in­san or­qa­niz­mi­nə kə­sici alət­lər, mə­sə­lən, dır­naq­tu­tan, qay­çı, ta­tu iy­nə­si və ya pir­sinq va­si­tə­si­lə yo­lu­xa bi­lər. İn­fek­siy­a­nın bir in­san­dan di­g­ə­ri­nə ke­ç­mə­si üçün iy­nə­nin ucun­da və ya ma­nikür qay­çı­sın­da qal­mış cüzi qan damcı­sı ki­fay­ət­dir. Əv­vəl­ki müştə­ri xə­s­tə­dir­sə, bu hal­da hə­min xə­s­tə­lik növ­bə­ti şəx­sə də yo­lu­xacaq. Bu sa­ni­tar sa­vad­sız­lığı ara­dan qal­dır­maq üçün dey­ə­sən, hə­lə uzun za­ma­na eh­tiy­ac var. Mə­sə­lə on­da­dır ki, gö­zəl­lik sa­lon­la­rı­nın ək­sə­riyyə­ti­nin rəh­bər­lə­ri bu mə­sə­ləyə cid­di ya­naş­mır, de­zin­fek­siya və ste­ri­li­zı iş­lə­rin­də qə­na­ət et­məyə ça­lı­şır­lar. Bəs sə­bəb nə­dir? Gö­zəl­lik sa­lo­nu biz­ne­si­nin təm­sil­çi­lə­rin­dən bi­ri "R+" jur­na­lı­na açıq­la­ma­sın­da bil­di­rib ki, ste­ri­li­zə və de­zin­fek­siya nor­ma­la­rı­na tam əməl olun­ma­sı həd­din­dən ar­tıq ba­ha ba­şa gə­dir və bu hal­da sa­lon xey­li ziy­a­na düşür.

Necə ol­ma­lı­dır? 

"Xüsu­si ava­dan­lıq­lar - alət­lər, mi­k­ro­bla­rı öldürən lam­pa­lar, de­zin­fek­siya va­sitələ­ri və di­g­ər ki­fay­ət qə­dər ba­ha­lı may­e­lər alın­ma­lı­dır. Bun­dan baş­qa, sa­lon­lar­da sa­ni­tar nor­ma­la­ra əməl olun­ma­sı üçün cid­di iş­lə­rə və vax­ta eh­tiy­ac var. Mə­sə­lən, uçot və nə­za­rət jur­na­lı tut­maq, de­zin­fek­siya məh­lul­la­rı­nın kon­sen­t­ra­siy­a­sın­dan baş çı­xar­maq, məh­lul­la­rın is­teh­sal ta­ri­xi­nə da­ir qey­dlər apar­maq və onun is­ti­fa­də müddə­ti­ni nə­za­rət­də sax­la­maq la­zım­dır. Üstə­lik, de­zin­fek­siya va­si­tə­lə­ri­nin özünün də is­ti­fa­də müddə­ti var. Am­ma xərclər bu­nun­la da bit­mir. Us­ta­lar üçün bir ne­çə dəst alət al­maq da­ha  ba­ha ba­şa gə­lir. Am­ma us­ta­nın saç kə­s­mək­lə və ya ma­nikürlə mə­şğ­ul ol­duğu döv­rdə bir yox, iki alət də­s­ti ste­ri­li­zədən ke­ç­mə­li­dir. Bu­na isə vaxt la­zım­dır. Yax­şı alət­lər çox ba­ha­dır, on­la­rın ste­ri­li­zə qu­rğ­u­sun­da qız­dı­rıl­ma­sı isə alə­tin da­ha tez sı­ra­dan çıx­ma­sı­na sə­bəb olur. Qay­çı­lar kor­şa­lır. On­la­rın hər bi­ri­nin iti­lən­mə­si 10 ma­nat və da­ha ba­ha­dır", - deyə həm­söh­bə­ti­miz bil­di­rir.

Bir çox gö­zəl­lik sa­lo­nu rəh­bər­lə­ri sa­ni­tar nor­ma­la­ra ri­ay­ət olun­ma­sı prob­le­mi­ni sa­lon­da ça­lı­şan us­ta­la­rın üzə­ri­nə atır­lar: "Alət­lə­ri­ni­zin tə­miz­liy­i­nə özünüz ri­ay­ət edin". Nə­ticə­də bər­bər­lər və di­g­ər per­so­nal nə­in­ki hər ay sa­lon sa­hi­bi­nə ica­rə haq­qı ödə­mə­li olur, həm də de­zin­fek­siya və ste­ri­li­zı üçün pul xərclə­mək məcbu­riyyə­tin­də qa­lır. Ay­dın­dır ki, us­ta­lar ba­ha­lı ava­dan­lıq­lar və alət­lər al­maq iq­ti­da­rın­da dey­il­lər.

Sa­lon biz­ne­si nümay­ən­də­si­nin söz­lə­ri­nə gö­rə, be­lə obyek­t­lə­rin rəh­bər­lə­ri sa­ni­tar tə­ləb­lə­rə əməl olun­ma­sı kon­sep­siy­a­sı­na ta­ma­mi­lə ye­ni­dən bax­ma­lı­dır­lar. Hər bir sa­lon­da de­zin­fek­siya və di­g­ər sa­ni­tar iş­lə­rin apa­rıl­ma­sı üçün ay­rıca ot­aq ol­ma­lı­dır. Sa­lon ad­mi­ni­s­t­ra­siy­a­sı bu işi öz xərclə­ri sı­ra­sı­na da­xil et­mə­li­dir. "Ye­ri gəl­miş­kən, iş­çi­lər­dən han­sınasa bu işin öy­rə­dil­mə­si, ona bu işə gö­rə bir az ar­tıq əmək­haq­qı ver­mək heç də çə­tin dey­il. Bun­dan baş­qa, da­xi­li req­la­ment müəyyən­ləş­dir­mək olar ki, ora­da an­ti­sa­ni­ta­riy­a­nın yol­ve­ril­məz­liyi, be­lə hal­la­ra gö­rə cə­za və cə­ri­mə­lə­rin tət­biq olu­nacağı ək­si­ni tap­sın. Axı sa­lon­lar­da sa­ni­tar nor­ma­la­ra əməl olun­ma­ma­sı­na gö­rə cid­di cə­za­lar - cə­ri­mə­lər­dən tut­muş, sa­lo­nun fə­a­liyyə­ti­nin day­an­dı­rıl­ma­sı və qa­pa­dıl­ma­sı­na­dək - nə­zər­də tu­tu­lur. Am­ma bu, əl­bət­tə ki, müva­fiq struk­tur­la­rın cid­di nə­za­rə­ti­nin ol­duğu hal­da mümkündür", - deyə həm­söh­bə­ti­miz qeyd edir.

Alət və ava­dan­lıq­la­rın ha­zır­lan­ma­sı al­qo­rit­mi­nin şək­li­nə gə­lincə, gö­zəl­lik sa­lon­la­rı­na tez-tez baş çək­məyi se­vən­lə­rin nə­zə­ri­nə çat­dı­raq ki, sı­xaclar, bi­qu­di­lər, örtüklər və saç­la­rın kimyə­vi bu­rul­ma­sı üçün tor­lar sa­bun­lu su­da yuy­ul­ma­lı­dır. Da­raq­la­rın, şot­ka­la­rın, saç kə­s­mək üçün nə­zər­də tu­tul­muş qay­çı­la­rın da sa­bun­lu su ilə tə­miz­lən­mə­si, bir ne­çə sa­at ul­tra­bə­növ­şəyi şüa bu­ra­xan qu­tu­da sax­la­nıl­ma­sı vaci­b­dir. Ko­s­me­tik alət­lər sa­bun­lu su ilə yuy­ul­ma­lı və hə­min qu­tu­da sax­la­nıl­ma­lı­dır. Elek­trod­lar, fi­zio­te­ra­piya ava­dan­lıq­la­rı və alət­lə­ri spir­t­lə tə­miz­lən­mə­li­dir. Də­ri­ni zə­də­ləyə bi­ləcək ma­ni­pulya­siya alət­lə­ri (ma­nikür, pe­dikür, üzün tə­miz­lən­mə­si və di­g­ər ko­s­me­tik xid­mət­lə­rin gö­s­tə­ril­mə­sin­də is­ti­fa­də olu­nan alət­lər) de­zin­fek­siya olun­ma­lı, ste­ri­li­zı edil­mə­li və bu, hər müştə­ri  ilə iş­dən so­nra tə­k­rar­lan­ma­lı­dır. Yə­ni on­lar suya qoy­ul­ma­lı, axar su ilə yuy­ul­ma­lı və ste­ri­li­zı edil­mə­li­dir. Ən yax­şı­sı, bir­də­fə­lik alət­lər­dən is­ti­fa­də­dir. Am­ma on­lar uzunmüddət­li alət­lər qə­dər key­fiyyət­li ol­mur.

     Ye­ri gəl­miş­kən, sa­lon biz­ne­si  ilə mə­şğ­ul olan şəxs hər bir müştə­riyə us­ta­dan is­ti­fa­də edəcəyi alət­lə­rin pa­ke­ti­ni onun gözü qar­şı­sın­da aç­ma­sı­nı tə­ləb et­məyi məs­lə­hət görür. Müştə­ri sa­lon­da han­sı ağdan, salfet­dən is­ti­fa­də edil­diy­i­nə də diq­qət ye­tir­mə­li­dir - şübhə­siz ki, on­lar bir­də­fə­lik is­ti­fa­də üçün nə­zər­də tu­tu­lan ol­ma­lı­dır. İs­tə­ni­lən hal­da, sa­lo­na qiy­mə­ti onun tə­mir sə­viyyə­si və pər­də­lə­ri­nə gö­rə ver­mək ol­maz. Qiy­mət ora­da alət­lə­rin ste­ri­li­zısi, de­zin­fek­siy­a­sı ilə bağlı və­ziyyə­tin necə ol­ma­sı­na, per­so­na­lın han­sı eh­tiy­at təd­bir­lə­ri gör­mə­si­nə gö­rə ve­ril­mə­li­dir.

Cə­ri­mə­lər və san­k­siy­a­lar 

Re­s­pub­li­ka Gi­g­iy­e­na və Epi­de­mi­o­lo­g­iya Mər­kə­zi­nin sa­ni­tariya şö­bə­si­nin mübi­ri Ziy­əd­din Ka­zı­mov "R+" jur­na­lı­na açıq­la­ma­sın­da bil­di­rib ki, Ba­kı­nın gö­zəl­lik sa­lon­la­rı və bər­bər­xa­na­la­rın­da mütə­ma­di ola­raq mo­ni­to­rin­q­lər apa­rı­lır. Nə­ticə­də bir sı­ra po­zun­tu­lar üzə çı­xır. "Mə­sə­lən, təcrübə­li us­ta­la­rın ya­nın­da gənc şa­g­ir­d­lə­rin ol­duğu­nu tez-tez görürük. On­la­rın ele­men­tar tib­bi ba­xış­dan ke­ç­mə­si­nə heç kim nə­za­rət et­mir", - deyə Ka­zı­mov bil­di­rir. Onun söz­lə­ri­nə gö­rə, bu gün sa­lon­lar­da­kı əsas prob­lem gi­g­iy­e­na nor­ma­la­rı­na əməl olun­ma­ma­sı­dır.  Bu,  hə­lə də he­pa­tit, QİÇS, müxtə­lif də­ri xə­s­tə­lik­lə­ri və pe­di­ku­lez (baş­qa söz­lə, bit­lər) yo­lux­ma hal­la­rı­nın ya­­şan­ma­sı­na im­kan ve­rir. Bu­nun üçün da­im xüsu­si ste­ri­lizə olun­muş va­si­tə­lər­dən is­ti­fa­də edil­mə­li­dir. Ək­sər sa­lon­lar­da de­zin­fek­siy­a­nın apa­rıl­ma­sı üçün la­zı­mi va­si­tə­lər ol­sa da, iş­çi­lər və gənc şa­g­ir­d­lər ək­sər hal­lar­da on­lar­dan is­ti­fa­də qay­da­la­rı­nı be­lə, bil­mir­lər. Bu da yal­nız müştə­ri­lə­rin dey­il, on­la­rın öz­lə­ri­nin də müxtə­lif xə­s­tə­lik­lə­rə yo­lux­ma ri­s­ki­ni ar­tı­rır.

Gö­zəl­lik sa­lon­la­rı­nın sayı həd­din­dən ar­tıq çox ol­duğun­dan, on­lar­da ay­lıq mo­ni­to­rin­q­lə­rin apa­rıl­ma­sı çə­tin­dir. Am­ma bu­nun­la ya­na­şı, ar­tıq gi­g­iy­e­na qa­nun­la­rı­nı ko­bud şə­kil­də po­zan bir ne­çə sa­lon üzə çı­xa­rı­lıb. On­lar­dan sək­ki­zi ar­tıq qa­pa­dı­lıb. Be­lə sa­lon­la­rın rəh­bər­lə­ri­nə qar­şı san­k­siy­a­lar və cə­ri­mə­lər tət­biq olu­nur.

Təcrübə gö­s­tə­rir ki, tə­miz­liyə ri­ay­ət olun­ma­ma­sı bir müddət heç bir prob­lem ya­rat­ma­sa da, uzun per­spek­tiv­də cid­di ziy­an­la so­nucla­na bi­lər. Sa­ni­tar qay­da­la­rı po­zan sa­­lon­la­ra, ən azı, müştə­ri bir də get­məy­əcək.