İLK ÇEMPİON

Ru­siy­a­nın Xan­tı-Man­siysk şə­hə­rin­də ke­çi­ri­lən sürət­li şah­mat üzrə Dünya Çem­pi­o­na­tı azər­baycan­lı qross­mey­ster Şəh­riy­ar Məm­mədya­ro­vun qə­lə­bə­siy­lə ba­şa çat­dı. İs­ve­ç­rə si­s­te­miy­lə 15 tur­dan iba­rət çem­pi­o­na­tın so­nun­da həmyer­li­miz 11.5 xal­la bütün rə­qib­lə­ri­ni qa­baq­la­dı. 20 öl­kə­dən 58 şah­mat­çı­nın iş­ti­rak et­diyi tur­nir­də qı­zıl me­dal qa­za­nan Ş.Məm­mədya­rov bu tur­nir­dən so­nra Mi­xa­il Ta­lın xa­ti­ri­nə ya­rış­da iş­ti­rak et­mək üçün Mos­k­vaya ge­dib. Şah­mat­çı­mız "R+"-un su­al­la­rı­nı  te­le­fon­la ca­vab­lan­dır­dı.

- Bir da­ha tə­b­rik edi­rik. Uğur qa­za­nacağı­nı göz­ləy­ir­din­mi?

- Sözün düzü, ya­rış­dan əv­vəl qə­lə­bəyə ina­nır­dım. Am­ma son tur­da ar­tıq ina­mım qal­ma­mış­dı. Çünki, son tur­da­kı görüş çox çə­tin alın­dı. Hə­min par­tiy­a­da qə­lə­bə şan­s­la­rım az ol­duğun­dan Yan Ne­pomnya­şe­nin qa­lib gə­ləcəy­i­ni göz­ləy­ir­dim. Son tur ol­duğun­dan çox­lu say­da risk et­dim və son­da qə­lə­bə qa­zan­dım. Şad ol­dum ki, Xan­tı-Man­siyskdə ke­çi­ri­lən Dünya Çem­pi­o­na­tın­da­kı qə­lə­bə mə­nim­lə ya­na­şı, çox­say­lı şah­mat azar­keş­lə­ri­ni də se­vin­dir­di. Tur­nir­dən so­nra so­si­al şə­bə­kə­də çox­lu say­da tə­b­rik­lər oxu­dum. E-ma­il po­çtu­ma və şəx­si te­le­fo­nu­ma al­dığım mək­tub­lar mə­ni da­ha da hə­vəs­lən­dir­di. Gərg­in məş­qlər və ar­dıcıl ya­rış­lar za­ma­nı bi­zim qə­lə­bə­mi­zi da­im ar­zu­lay­an şəx­slə­rin ol­duğu­nu unu­du­ruq. Hal­bu­ki Azər­baycan­da şah­mat çox se­vi­lir və hər bir ya­rı­şı­mız diq­qət­də sax­la­nı­lır. Bu qə­dər tə­b­rik­dən so­nra əmin­lik­lə deyə bi­lə­rəm ki, növ­bə­ti ya­rış­lar za­ma­nı hər bir in­sa­nın gücü mə­nə əla­və sti­mul ve­rəcək.

Sözsüz ki, bu təkcə mə­nim dey­il, bütün Azər­baycan şah­ma­tı­nın və id­ma­nı­nın uğu­ru­dur. Əl­bət­tə ki, qə­lə­bə­də dəy­ər­li şah­mat hə­və­s­kar­la­rı­nın və azar­keş­lə­rin də böyük payı var. Sürət­li şah­mat üzrə Dünya Çem­pi­o­na­tın­da­kı qə­lə­bəm gə­ləcək­də iş­ti­rak edəcəy­im ya­rış­la­ra da­ha yax­şı ha­zır­laş­mağa kö­mək edəcək. Fi­k­rimcə, ən əsa­sı bu tur­nir­də Azər­baycan təm­sil­çi­si­nin uğur əl­də et­mə­si ol­du. Eti­raf et­mə­liy­əm ki, uğu­rum­da mə­nim­lə ça­lı­şan hər bir kə­sin ro­lu var. Gənclər və İd­man Na­zir­liyi, Azər­baycan Şah­mat Fe­de­ra­siy­a­sı­na eləcə də me­nece­rim Rüstəm Nəcə­fo­va tə­şəkkür et­mək is­tər­dim.

- Ötən il ana­lo­ji ya­rış­da 3-4-cü yer­lə­ri bölüşdürdün. Bu də­fə isə 1-ci ye­rə sa­hib çıx­dın. Fi­k­rimcə, sən sürət­li şah­mat­da ən güclülər­dən­sən.

- Mən hə­mi­şə ra­pi­di yax­şı oy­na­mı­şam. Əl­bət­tə, fi­kir­lə­şir­dim ki, blits tur­nir­lə­ri da­ha yax­şı oy­nayı­ram. Ça­lı­şacam ki, klas­sik şah­mat­da da sözümü dey­im.

- Tey­mur Rəcə­bov so­si­al şə­bə­kə­də­ki sə­hi­fə­sin­də bu ya­rış­da ən güclü şah­mat­çı­la­rın iş­ti­rak et­mə­diy­i­ni ya­zıb. Sə­nin fi­k­ri­ni bil­mək ma­raq­lı olar­dı..

- Bi­lir­si­niz, şah­mat mövsümü çox gə­rg­in qra­fik­lə zə­ng­in­dir. Ötən il ke­çi­ri­lən ya­rış­da da ən güclülə­rin ço­xu iş­ti­rak et­mə­di. Am­ma bu tur­ni­rə ma­rağı azal­tma­dı. Hər hal­da dünya çem­pi­o­nu ol­maq is­təy­ən­lər Xan­tı-Man­siy­skə gəl­miş­di. Təş­ki­lat­çı­lar ha­mı­nın iş­ti­rak et­mə­si üçün çox ça­lış­dılar. Kim­sə iş­ti­rak et­məy­ib­sə, bu ar­tıq onun işi­dir.

- Azər­baycan şahmat­çı­la­rı­nın ço­xu klas­sik şah­mat­dan fər­q­li sürət­li şah­mat­da da­ha uğur­lu çı­xış edir. Bu­nun sir­ri nə­də­dir?

- Biz Ba­kı­da görüşən­də hər za­man sürət­li şah­mat oy­nayı­rıq. Ax­şam­lar bir ye­rə yığı­şan­da şah­mat ya­nı­mız­da olur. Əv­vəl­lər şən­bə-ba­zar günlə­ri bağda, ya da şah­mat klu­bu­na top­la­şan­da öz ara­mız­da ya­rış ke­çi­rir­dik. Özü də bütün güclü qross­mey­ster­lər hə­min müba­ri­zə­də iş­ti­rak edir­di­lər. Bəl­kə, ona gö­rə sürət­li şah­ma­tı yax­şı oy­nayı­rıq.

- Səhv et­mi­rəm­sə, böyüklər ara­sın­da ilk qı­zıl me­dal­dır...

- Azər­baycan şah­ma­tı­nın uğur­la­rı çox olub. Fər­di ya­rış­lar­da ilk qı­zıl me­dal­dır. Tə­bii ki, ye­niy­et­mə­lər və gənclər ara­sın­da dünya və Av­ro­pa ya­rış­la­rın­da qı­zıl me­da­lı­mız çox olub. Mən özüm elə gənclər ara­sın­da dünya çem­pi­o­nu ol­mu­şam. Am­ma böyüklər ara­sın­da ilk dünya çem­pi­on­luğu­dur.

- De­mək olar, sən ar­zu­la­rın­dan bi­ri­ni re­al­laş­dır­dın?

- Əl­bət­tə, sözsüz ki, bu­nun­la ar­zu­la­rım bit­mir. Qar­şı­da bi­zi çox­lu say­da çə­tin və mə­su­liyyət­li ya­rış­lar göz­ləy­ir. On­lar­da da qə­lə­bə qa­zan­maq is­tər­dim.

- Ru­siya mət­bu­a­tı­na müsa­hi­bən­də öl­kə­də yol po­li­si iş­çi­lə­ri­ni al­dat­dığı­nı de­mi­sən. Bu doğru­dan be­lə­dir?

- (gülür) Sürət­lə sürən­də ma­şı­nı yol po­li­si iş­çi­lə­ri mə­ni sax­layır. O za­man dey­i­rəm ki, dünya çem­pi­o­nuy­am. Sa­dəcə de­mi­rəm ki, bu çem­pi­on­luğu ye­niy­et­mə­lər ara­sın­da qa­zan­mı­şam. Bun­dan so­nra po­lis sax­la­sa, sə­mi­mi ola­raq dey­əcəm ki, ra­pid üzrə çem­pi­o­nam. Yol po­li­si iş­çi­lə­ri id­man­çı­la­ra çox kö­mək edir­lər. Bu mə­na­da on­la­ra çox sağ ol de­mə­liy­əm.

- Gə­lən il ti­tu­lu­nu qo­ru­maq fi­k­rin var­mı?

- Gə­lən il ya­rış Du­bay­da olacaq. Hə­min ya­rış­da da iş­ti­rak et­mək is­təy­i­rəm. Ti­tu­lu­mu qo­ru­maq la­zım­dır. Ümu­miyyət­lə, FİDE-nin ke­çir­diyi bu ya­rış­la­rı yüksək qiy­mət­lən­di­ri­rəm. Məncə, bu ya­rış­lar şah­mat dünya­sı­na la­zım­dır.

- Adə­tən, qə­lə­bə­ni xüsu­si­lə qeyd edir­lər. Yə­qin, sən də Mos­k­va­da qeyd et­mi­sən?

- Son tur ərə­fə­sin­də gecə­ni yat­ma­mış­dım. Do­stlar­la fut­bo­la ba­xır­dıq. Ha­zır­da bütün fi­k­rim növ­bə­ti ya­rış­da­dır. Mos­k­va­da ke­çi­ri­lən Mi­xa­il Ta­lın xa­ti­rə tur­ni­rin­də iş­ti­rak edi­rəm. Ba­kıya, yə­qin ki, iy­u­lun son­la­rın­da gə­ləcəm. Ar­dıcıl ya­rış­lar za­ma­nı is­ti­ra­hə­tə vaxt az olur. Qə­lə­bə­ni qeyd et­mək fi­k­rim yox­dur.

- Sürət­li şah­mat çem­pi­o­nu ol­dun. Klas­sik şah­mat­da bu uğu­ru tə­k­rar­la­maq re­al­dır­mı?

- Azər­baycan şah­mat­çı­la­rı­nın ha­mı­sı klas­sik şah­mat üzrə dünya çem­pi­o­nu ol­maq is­təy­ir. Sa­dəcə klas­sik şah­mat­da req­la­ment bir qə­dər baş­qa­dır. Ora­da id­di­a­çı­lar tur­ni­rin­də iş­ti­rak et­mə­li­sən və so­nra çem­pi­on­luq mat­çı­na çıx­ma­lı­san. 3 il əv­vəl id­di­a­çı­lar tur­ni­rin­də iş­ti­rak et­mi­şəm və çox gə­rg­in tur­nir ol­duğu­nu görmüşəm. Sözsüz ki, əsas məq­sə­di­miz şah­mat tacı­nı Ba­kıya qay­tar­ma­q­dır. Bu məq­səd üçün təkcə mən yox, bütün şah­mat­çı­la­rı­mız ça­lı­şır­lar.

- İlin so­nun­da klub və yığma ko­man­da da vacib ya­rış­lar olacaq.

- SOCAR klu­bu­nun hey­ə­tin­də Av­ro­pa Ku­bo­kun­da iş­ti­rak edəcəy­ik. Ötən il İs­ra­il­də ke­çi­ri­lən ya­rış­da qə­lə­bə qa­zan­dıq. Bu də­fə ti­tu­lu­mu­zu qo­ru­ma­lıyıq. Ey­ni za­man­da mil­li ko­man­da­mız Av­ro­pa Çem­pi­o­na­tın­da müba­ri­zə apa­racaq. Hə­min ya­rış da bi­zim üçün çox vaci­b­dir. Bir söz­lə, hə­lə­lik is­ti­ra­hə­tə vaxt yox­dur. Am­ma ina­nın, uğur qa­za­nan­da yo­rğ­un­luq yox olur. İn­san da­ha çox ça­lış­maq is­təy­ir.