TALANDAN MÜHARİBƏYƏDƏK

Dağlıq Qa­ra­bağda 26 il öncə baş qal­dır­mış se­pa­rat­çı­lıq Er­mə­ni­s­tan­la Azər­baycan ara­sın­da tam­miqyas­lı müha­ri­bəyə, 10 min­lər­lə in­sa­nın ölümünə sə­bəb ol­du. Nə­ticə­də, Azər­baycan əra­zi­si­nin 20%-i işğ­al edil­di, müna­qi­şə­nin ge­di­şin­də azər­baycan­lı­lar də­fə­lər­lə er­mə­ni işğ­al­çı­la­rı tə­rə­fin­dən soy­qı­rı­mına mə­ruz qal­dı­lar.  Qa­­­ra­bağda er­mə­ni se­pa­rat­çı­lığı­nın özəy­i­ni təş­kil edən çox­lu say­da mil­lət­çi in­di Er­mə­ni­s­tan ha­ki­miyyə­tin­də yüksək po­stlar tu­tur. Am­ma bu gün Qa­ra­bağ er­mə­ni­lə­ri­nin Ma­nu­ça­rov ki­mi spon­sor­la­rı­nı, il­ham­ve­rici­lə­ri­ni çox az adam xa­tır­layır. Onun tə­x­ri­bat­çı fə­a­liyyə­ti ha­q­da "R+" jur­na­lı­na SSRİ Baş Pro­ku­ror­luğu­nun sa­biq müstən­ti­qi Kon­stan­tin May­danyuk da­nı­şıb.

- 1980-ci il­lə­rin son­la­rın­da, Qa­ra­bağ müna­qi­şə­si tə­zə-tə­zə qı­zı­şar­kən siz bir qrup şəx­si Şu­şa həb­sxa­na­sı­na sal­mış­dı­nız. On­la­ra "Ste­pa­na­kert" mər­mər za­vo­du­nun rəh­bə­ri Ma­nu­ça­rov baş­çı­lıq edir­di...

 - 1988-ci ilin fe­v­ra­lın­da mə­ni Əs­kə­ran kən­din­də 2 azər­baycan­lı­nın qət­li­lə bağlı araş­dır­ma apar­maq üçün Dağlıq Qa­ra­bağa gön­dər­miş­di­lər. Da­ha so­nra SSRİ-nin baş pro­ku­ro­ru Su­xa­rev mə­nə, ey­ni za­man­da "Ste­pa­na­kert" mər­mər za­vo­dun­da­kı iq­ti­sa­di ci­nay­ət­lə­rin və mər­mər is­teh­sa­lı ilə bağlı hər şey­in də araş­dı­rıl­ma­sı­nı tap­şır­dı. Biz Ma­nu­ça­ro­vun qru­pu­nun yol ver­diyi ci­nay­ət­lə­rə da­ir də­qiq, tək­zi­bo­lun­maz sübut­lar top­la­dıq. O, gü­na­hı­nı eti­raf et­di və iş məh­kə­məyə gön­də­ril­di. Ma­nu­ça­rov və onun­la əl­bir olan da­ha 6 nə­fər Şu­şa həb­sxa­na­sı­na sa­lın­dı­lar. Din­di­ril­mə za­ma­nı bri­qa­dir­lər­dən bi­ri mər­mər za­vo­dun­da­kı bütün ci­nay­ət sxe­mi­ni açıq­la­dı. O, is­tin­ta­qa 200 min rubl  tə­q­dim et­di. Hə­min dövr üçün bu, çox böyük məb­ləğ idi.  O, bu pul­la­rı evin di­va­rın­da giz­lət­miş­di.

- Baş Pro­ku­ror­luğun is­tin­taq qru­pu tə­rə­fin­dən baş­lan­mış işi yal­nız Kremldən bir­ba­şa tap­şı­rıq­la ört-ba­s­dır edə bi­lər­di­lər. Bəl­kə, ci­nay­ət işi­nin bir ucu Mos­k­vaya ge­dib çı­xır­dı?

- Bi­zə on­la­rın öl­kə­nin di­g­ər re­g­i­on­la­rı ilə kri­mi­nal əla­qə­lə­ri­ni müəyyən­ləş­dir­mək tap­şı­rıl­ma­mış­dı. Mər­mər za­vo­du bu ma­te­ri­a­lın di­g­ər is­teh­sal­çı­la­rı ilə əla­qə­li idi. İs­tin­taq bir çox ci­nay­ət fak­t­la­rı üzə çı­xar­mış­dı. Mə­sə­lən, Ma­nu­ça­rov qa­nun­suz ola­raq, ye­ni bi­na­lar­da­kı döv­lə­tə məx­sus mən­zil­lə­ri pay­la­mış­dı. Za­vo­dun iş­çi­lə­ri döv­lət tə­rə­fin­dən mən­zil al­maq üçün Ma­nu­ça­ro­va külli mi­q­dar­da rüşvət  ver­dik­lə­ri­ni eti­raf edir­di­lər. Məh­kə­mə ol­say­dı, ci­nay­ət mə­su­liyyə­ti­nə xey­li adam cəlb olu­naca­q­dı. Bu hal­da bir çox şəx­slər ek­s­tre­mizmlə mə­şğ­ul ol­duq­la­rı üçün də mə­su­liyyət­dən ya­xa qur­ta­ra  bil­məy­əcək­di­lər.

- Bəs, se­pa­rat­çı “Krunk” təş­ki­la­tı­nın əsas fi­qur­la­rın­dan bi­ri­nin azad edil­mə­sin­də siy­a­si sə­bəb var  idi­mi?

- Ma­nu­ça­rov “Krunk” se­pa­rat­çı hə­rə­ka­tı­nın li­der­lə­rin­dən bi­ri idi və bu­nu giz­lət­mir­di. Sov İKP Mər­kə­zi Ko­mi­tə­sin­də Qa­ra­bağ  mə­sə­lə­si­nə ya­naş­ma­da par­ça­lan­ma ya­ran­mış­dı. Ye­qor Li­qa­ço­vun (Sov.İKP MK-nın ideo­lo­g­iya üzrə ka­ti­bi) tə­rəf­dar­la­rı Qa­ra­bağ re­g­i­o­nun­da sərt in­ti­za­mın ya­ra­dıl­ma­sı­nı, se­pa­rat­çı­la­rın li­der­lə­ri­nin, fə­al­la­rı­nın həb­si­ni, bütün eti­raz ak­siy­a­la­rı­na qa­dağa qoy­ul­ma­sı­nı və s. vacib sayır­dı­lar. Alek­sandr Ya­kov­le­vin (Sov.İKP MK Siy­a­si Büro­su­nun üzvü) tə­rəf­dar­la­rı isə ənə­nə­vi üsul­lar­dan is­ti­fa­də olun­ma­sı­nı, DQMV-də ke­çi­ri­lən mi­tinq və nümay­iş­lə­rə da­ha li­be­ral ya­na­şıl­ma­sı­nı tək­lif edir­di­lər. Son­da li­be­ral­la­rın möv­qeyi üstün gəl­di. Mən SSRİ  Baş Pro­ku­ror­luğu­nun is­tin­taq apa­ra­tın­da ça­lı­şır­dım və DTK-dan fər­q­li ola­raq, bi­zim siy­a­si xa­rak­ter­li ci­nay­ət­lə­ri araş­dır­maq sə­la­hiyyə­ti­miz  yox­dur. Biz, əsa­sən, iq­ti­sa­di qa­nun po­zun­tu­la­rı ilə mə­şğ­ul olur­duq.

Ma­nu­ça­ro­vun və di­g­ər şəx­slə­rin ya­rım­le­qal “Krunk” təş­ki­la­tın­da­kı fə­a­liyyə­ti­nin araş­dır­ma­sı ilə DTK is­tin­taq­çı­la­rı və di­g­ər hüquq müha­fi­zə or­qan­la­rı mə­şğ­ul olur­du­lar. Bil­diy­i­mə gö­rə, ona qar­şı siy­a­si ci­nay­ət­lər­də iş­ti­rak­la bağlı da ci­nay­ət işi qal­dı­rıl­mış­dı.

- Si­zi qor­xut­mağa ça­lı­şır­dı­lar­mı? Çünki hə­min döv­rdə ar­tıq DQMV-də xey­li si­lah­lı var idi...

- Bə­li, Qa­ra­bağda­kı bə­zi qüvvə­lər is­tin­taq qru­pu­nun fə­a­liyyə­ti­ni po­zmağa ça­lı­şır­dı. Ma­nu­ça­ro­vun hü­quq­la­rı­nın müda­fi­ə­si adı ilə kütlə­vi iğti­şaş­lar tö­rə­di­lir­di.  Məhz, bu sə­bə­b­dən, onun həb­si­nə edi­lən ilk cəhd uğur­suz alın­mış­dı. Kim­sə Ma­nu­ça­ro­va həbs olu­nacağı­na da­ir xə­bər­dar­lıq et­miş­di və o, İrə­va­na qa­ç­mış­dı. La­kin biz onun İrə­van­da giz­lən­diyi ye­ri müəyyən­ləş­dir­dik və Qa­ra­bağa qay­ta­ra­raq, Şu­şa həb­sxa­na­sı­na sal­dıq. Mos­k­va Azər­baycan məh­kə­mə­lə­ri­nin Ma­nu­ça­ro­vun qru­pu ilə bağlı əda­lət­li qə­rar çı­xa­racağı­na şübhə edir­di. Bu sə­bə­b­dən, iş ba­xıl­ma­sı üçün Be­la­rus məh­kə­mə­si­nə ve­ril­di. Hal­bu­ki qa­nu­na gö­rə məh­kə­mə pro­se­si Ba­kı­da və ya Dağlıq Qa­ra­bağda apa­rıl­ma­lı idi. Be­lə­lik­lə, iş­də adı ke­çən bütün şəx­slər Be­la­ru­sa apa­rıl­dı. Tez­lik­lə “Krunk” fə­al­la­rı da Min­skə yol­lan­dı­lar və ora­da "de­mo­krat­lar"la, hüquq müda­fi­ə­çi­lə­ri­lə bir­lik­də pro­se­si po­zdu­lar. Nə­ticə­də, So­vet İt­ti­fa­qı­nın dağıl­ma­sı fo­nun­da Be­la­ru­s­da mə­sə­lə­ni ört-ba­s­dır et­di­lər və məh­kə­mə baş tut­ma­dı.

Bil­diy­i­mə  gö­rə, uzun fa­si­lə­dən so­nra ci­nay­ət işi Azər­bayca­na qay­ta­rıl­dı, am­ma Ma­nu­ça­rov və di­g­ər­lə­ri müha­ki­mə olun­ma­dı­lar. Qeyd et­mək la­zım­dır ki,  is­tin­taq qru­pu sax­la­nı­lan­la­rın hər bi­ri­nin kor­rup­siya, də­lə­duz­luq, külli mi­q­dar­da döv­lət əm­la­kı­nın mə­nim­sə­nil­mə­si ki­mi ci­nay­ət­lə­rə yol ver­dik­lə­ri­ni sübu­ta ye­tir­miş­di.

Ste­pa­na­kert­də  is­tin­taq qru­pu­nun üzvlə­ri­nə qar­şı heç bir bir­ba­şa təhlükə yox idi. 50 nə­fər­dən iba­rət qrup Şu­şa­da­kı sa­na­to­riy­a­nın bi­na­sın­da ya­şayır­dı və on­la­rın müha­fi­zə­si ən yüksək sə­viyyə­də təş­kil olun­muş­du. Am­ma Ma­nu­ça­ro­vun  həb­si ilə is­tin­ta­qa təzyiq­lər art­dı. Ye­ri gəl­miş­kən, biz “Krunk” təş­ki­la­tı­nın di­g­ər rəh­bər­lə­ri­ni də din­dir­miş­dik.

O za­man re­g­i­on­da­kı si­lah ar­se­na­lı eti­bar­lı qo­ru­nur­du. İn­san­lar­da yal­nız ov tüfə­ng­lə­ri var idi. Ste­pa­na­kert­də hər gün bi­zim əley­hi­mi­zə mi­tin­q­lər ke­çi­ri­lir­di. Yer­li pro­ku­ror­luğun bi­na­sı bir ne­çə də­fə daş-qa­laq edil­miş­di. Bir də­fə, hət­ta mi­tinq­çi­lər pro­ku­ror­luğun bi­na­sı­nı müha­si­rəyə al­dığın­dan, biz pro­ku­ror Va­si­len­ko ilə ora­da gecə­lə­miş­dik. Am­ma Ma­nu­ça­ro­vun Şu­şa həb­sxa­na­sın­dan zor­la azad edil­mə­si­nə cəh­dlər yox idi. Həb­sxa­na­nın DTK əmək­daş­la­rı tə­rə­fin­dən qo­run­duğu­nu hər kəs bi­lir­di.

- Bu işi ba­şa çat­dı­ra bil­səy­di­niz, Qa­ra­bağ müna­qi­şə­si­nin qan­lı-qa­da­lı da­va­mı­nı ön­lə­mək olar­dı­mı?

- Biz öz mis­siy­a­mı­zı tam ba­şa vur­duq və iş məh­kə­məyə gön­də­ril­di. Dağlıq Qa­ra­bağda iş­ləy­ər­kən ay­dın şə­kil­də görürdüm ki, qar­şı­dur­ma­da sa­də er­mə­ni­lə­rin və azər­bay­can­­lı­la­rın heç bir gü­na­hı yox­dur. Ora­da suyu bu­lan­dı­ran qüvvə­lər var idi. Bu­günkü priz­ma­dan bax­dı­q­da, bəl­kə də, nəy­i­sə dəy­iş­mək, ha­di­sə­lə­ri baş­qa məcraya yö­nəl­tmək olar­dı. Am­ma be­lə ol­ma­dı.

- Ye­ri gəl­miş­kən, Əs­kə­ran­da 2 azər­baycan­lı­nın qət­li­lə bağlı is­tin­taq nə ilə ye­kun­laş­dı?

- Bu in­si­dent 1988-ci ilin fe­v­ra­lın­da baş ver­miş­di. İn­san kütlə­si Ağdam­dan Ste­pa­na­ker­tə tə­rəf hə­rə­kə­tə ke­ç­miş­di. Yol­da isə er­mə­ni­lər bar­ri­ka­da­lar qur­muş­du­lar. İn­san­lar bar­ri­ka­da­la­rı yar­mağa ça­lış­dı­q­da ağdam­lı­la­ra ov tüfə­ng­in­dən atəş açıl­mış­dı. Bir gənc ölmüş, di­g­ə­ri ağır ya­ra­lan­mış­dı. Bu ci­nay­ə­tin is­tin­ta­qı çox çə­tin idi. Hər şey siy­a­si­ləş­miş­di, heç kəs düz ifa­də ver­mir­di. Am­ma biz ye­nə də atəş aç­mış şəx­sin kim­liy­i­ni müəyyən­ləş­dir­dik və onu həbs et­dik. Əv­vəlcə, o, Şu­şa həb­sxa­na­sın­da sax­la­nı­lır­dı. So­n­ra­dan Mos­k­va­nın Bu­tarsk həb­sxa­na­sı­na köçürüldü. Günlə­rin bi­rin­də atəş açan şəx­sin bu­nu "zə­ru­ri özü­nümüda­fiə məq­sə­di­lə" et­diyi əsas gə­­ti­ri­lə­rək, ci­nay­ə­tə xi­tam ve­ril­di.

Dağlıq Qa­ra­bağda 26 il öncə baş qal­dır­mış se­pa­rat­çı­lıq Er­mə­ni­s­tan­la Azər­baycan ara­sın­da tam­miqyas­lı müha­ri­bəyə, 10 min­lər­lə in­sa­nın ölümünə sə­bəb ol­du. Nə­ticə­də, Azər­baycan əra­zi­si­nin 20%-i işğ­al edil­di, müna­qi­şə­nin ge­di­şin­də azər­baycan­lı­lar də­fə­lər­lə er­mə­ni işğ­al­çı­la­rı tə­rə­fin­dən soy­qı­rı­mına mə­ruz qal­dı­lar.  Qa­­­ra­bağda er­mə­ni se­pa­rat­çı­lığı­nın özəy­i­ni təş­kil edən çox­lu say­da mil­lət­çi in­di Er­mə­ni­s­tan ha­ki­miyyə­tin­də yüksək po­stlar tu­tur. Am­ma bu gün Qa­ra­bağ er­mə­ni­lə­ri­nin Ma­nu­ça­rov ki­mi spon­sor­la­rı­nı, il­ham­ve­rici­lə­ri­ni çox az adam xa­tır­layır. Onun tə­x­ri­bat­çı fə­a­liyyə­ti ha­q­da "R+" jur­na­lı­na SSRİ Baş Pro­ku­ror­luğu­nun sa­biq müstən­ti­qi Kon­stan­tin May­danyuk da­nı­şıb.

- 1980-ci il­lə­rin son­la­rın­da, Qa­ra­bağ müna­qi­şə­si tə­zə-tə­zə qı­zı­şar­kən siz bir qrup şəx­si Şu­şa həb­sxa­na­sı­na sal­mış­dı­nız. On­la­ra "Ste­pa­na­kert" mər­mər za­vo­du­nun rəh­bə­ri Ma­nu­ça­rov baş­çı­lıq edir­di...

 - 1988-ci ilin fe­v­ra­lın­da mə­ni Əs­kə­ran kən­din­də 2 azər­baycan­lı­nın qət­li­lə bağlı araş­dır­ma apar­maq üçün Dağlıq Qa­ra­bağa gön­dər­miş­di­lər. Da­ha so­nra SSRİ-nin baş pro­ku­ro­ru Su­xa­rev mə­nə, ey­ni za­man­da "Ste­pa­na­kert" mər­mər za­vo­dun­da­kı iq­ti­sa­di ci­nay­ət­lə­rin və mər­mər is­teh­sa­lı ilə bağlı hər şey­in də araş­dı­rıl­ma­sı­nı tap­şır­dı. Biz Ma­nu­ça­ro­vun qru­pu­nun yol ver­diyi ci­nay­ət­lə­rə da­ir də­qiq, tək­zi­bo­lun­maz sübut­lar top­la­dıq. O, gü­na­hı­nı eti­raf et­di və iş məh­kə­məyə gön­də­ril­di. Ma­nu­ça­rov və onun­la əl­bir olan da­ha 6 nə­fər Şu­şa həb­sxa­na­sı­na sa­lın­dı­lar. Din­di­ril­mə za­ma­nı bri­qa­dir­lər­dən bi­ri mər­mər za­vo­dun­da­kı bütün ci­nay­ət sxe­mi­ni açıq­la­dı. O, is­tin­ta­qa 200 min rubl  tə­q­dim et­di. Hə­min dövr üçün bu, çox böyük məb­ləğ idi.  O, bu pul­la­rı evin di­va­rın­da giz­lət­miş­di.

- Baş Pro­ku­ror­luğun is­tin­taq qru­pu tə­rə­fin­dən baş­lan­mış işi yal­nız Kremldən bir­ba­şa tap­şı­rıq­la ört-ba­s­dır edə bi­lər­di­lər. Bəl­kə, ci­nay­ət işi­nin bir ucu Mos­k­vaya ge­dib çı­xır­dı?

- Bi­zə on­la­rın öl­kə­nin di­g­ər re­g­i­on­la­rı ilə kri­mi­nal əla­qə­lə­ri­ni müəyyən­ləş­dir­mək tap­şı­rıl­ma­mış­dı. Mər­mər za­vo­du bu ma­te­ri­a­lın di­g­ər is­teh­sal­çı­la­rı ilə əla­qə­li idi. İs­tin­taq bir çox ci­nay­ət fak­t­la­rı üzə çı­xar­mış­dı. Mə­sə­lən, Ma­nu­ça­rov qa­nun­suz ola­raq, ye­ni bi­na­lar­da­kı döv­lə­tə məx­sus mən­zil­lə­ri pay­la­mış­dı. Za­vo­dun iş­çi­lə­ri döv­lət tə­rə­fin­dən mən­zil al­maq üçün Ma­nu­ça­ro­va külli mi­q­dar­da rüşvət  ver­dik­lə­ri­ni eti­raf edir­di­lər. Məh­kə­mə ol­say­dı, ci­nay­ət mə­su­liyyə­ti­nə xey­li adam cəlb olu­naca­q­dı. Bu hal­da bir çox şəx­slər ek­s­tre­mizmlə mə­şğ­ul ol­duq­la­rı üçün də mə­su­liyyət­dən ya­xa qur­ta­ra  bil­məy­əcək­di­lər.

- Bəs, se­pa­rat­çı “Krunk” təş­ki­la­tı­nın əsas fi­qur­la­rın­dan bi­ri­nin azad edil­mə­sin­də siy­a­si sə­bəb var  idi­mi?

- Ma­nu­ça­rov “Krunk” se­pa­rat­çı hə­rə­ka­tı­nın li­der­lə­rin­dən bi­ri idi və bu­nu giz­lət­mir­di. Sov İKP Mər­kə­zi Ko­mi­tə­sin­də Qa­ra­bağ  mə­sə­lə­si­nə ya­naş­ma­da par­ça­lan­ma ya­ran­mış­dı. Ye­qor Li­qa­ço­vun (Sov.İKP MK-nın ideo­lo­g­iya üzrə ka­ti­bi) tə­rəf­dar­la­rı Qa­ra­bağ re­g­i­o­nun­da sərt in­ti­za­mın ya­ra­dıl­ma­sı­nı, se­pa­rat­çı­la­rın li­der­lə­ri­nin, fə­al­la­rı­nın həb­si­ni, bütün eti­raz ak­siy­a­la­rı­na qa­dağa qoy­ul­ma­sı­nı və s. vacib sayır­dı­lar. Alek­sandr Ya­kov­le­vin (Sov.İKP MK Siy­a­si Büro­su­nun üzvü) tə­rəf­dar­la­rı isə ənə­nə­vi üsul­lar­dan is­ti­fa­də olun­ma­sı­nı, DQMV-də ke­çi­ri­lən mi­tinq və nümay­iş­lə­rə da­ha li­be­ral ya­na­şıl­ma­sı­nı tək­lif edir­di­lər. Son­da li­be­ral­la­rın möv­qeyi üstün gəl­di. Mən SSRİ  Baş Pro­ku­ror­luğu­nun is­tin­taq apa­ra­tın­da ça­lı­şır­dım və DTK-dan fər­q­li ola­raq, bi­zim siy­a­si xa­rak­ter­li ci­nay­ət­lə­ri araş­dır­maq sə­la­hiyyə­ti­miz  yox­dur. Biz, əsa­sən, iq­ti­sa­di qa­nun po­zun­tu­la­rı ilə mə­şğ­ul olur­duq.

Ma­nu­ça­ro­vun və di­g­ər şəx­slə­rin ya­rım­le­qal “Krunk” təş­ki­la­tın­da­kı fə­a­liyyə­ti­nin araş­dır­ma­sı ilə DTK is­tin­taq­çı­la­rı və di­g­ər hüquq müha­fi­zə or­qan­la­rı mə­şğ­ul olur­du­lar. Bil­diy­i­mə gö­rə, ona qar­şı siy­a­si ci­nay­ət­lər­də iş­ti­rak­la bağlı da ci­nay­ət işi qal­dı­rıl­mış­dı.

- Si­zi qor­xut­mağa ça­lı­şır­dı­lar­mı? Çünki hə­min döv­rdə ar­tıq DQMV-də xey­li si­lah­lı var idi...

- Bə­li, Qa­ra­bağda­kı bə­zi qüvvə­lər is­tin­taq qru­pu­nun fə­a­liyyə­ti­ni po­zmağa ça­lı­şır­dı. Ma­nu­ça­ro­vun hü­quq­la­rı­nın müda­fi­ə­si adı ilə kütlə­vi iğti­şaş­lar tö­rə­di­lir­di.  Məhz, bu sə­bə­b­dən, onun həb­si­nə edi­lən ilk cəhd uğur­suz alın­mış­dı. Kim­sə Ma­nu­ça­ro­va həbs olu­nacağı­na da­ir xə­bər­dar­lıq et­miş­di və o, İrə­va­na qa­ç­mış­dı. La­kin biz onun İrə­van­da giz­lən­diyi ye­ri müəyyən­ləş­dir­dik və Qa­ra­bağa qay­ta­ra­raq, Şu­şa həb­sxa­na­sı­na sal­dıq. Mos­k­va Azər­baycan məh­kə­mə­lə­ri­nin Ma­nu­ça­ro­vun qru­pu ilə bağlı əda­lət­li qə­rar çı­xa­racağı­na şübhə edir­di. Bu sə­bə­b­dən, iş ba­xıl­ma­sı üçün Be­la­rus məh­kə­mə­si­nə ve­ril­di. Hal­bu­ki qa­nu­na gö­rə məh­kə­mə pro­se­si Ba­kı­da və ya Dağlıq Qa­ra­bağda apa­rıl­ma­lı idi. Be­lə­lik­lə, iş­də adı ke­çən bütün şəx­slər Be­la­ru­sa apa­rıl­dı. Tez­lik­lə “Krunk” fə­al­la­rı da Min­skə yol­lan­dı­lar və ora­da "de­mo­krat­lar"la, hüquq müda­fi­ə­çi­lə­ri­lə bir­lik­də pro­se­si po­zdu­lar. Nə­ticə­də, So­vet İt­ti­fa­qı­nın dağıl­ma­sı fo­nun­da Be­la­ru­s­da mə­sə­lə­ni ört-ba­s­dır et­di­lər və məh­kə­mə baş tut­ma­dı.

Bil­diy­i­mə  gö­rə, uzun fa­si­lə­dən so­nra ci­nay­ət işi Azər­bayca­na qay­ta­rıl­dı, am­ma Ma­nu­ça­rov və di­g­ər­lə­ri müha­ki­mə olun­ma­dı­lar. Qeyd et­mək la­zım­dır ki,  is­tin­taq qru­pu sax­la­nı­lan­la­rın hər bi­ri­nin kor­rup­siya, də­lə­duz­luq, külli mi­q­dar­da döv­lət əm­la­kı­nın mə­nim­sə­nil­mə­si ki­mi ci­nay­ət­lə­rə yol ver­dik­lə­ri­ni sübu­ta ye­tir­miş­di.

Ste­pa­na­kert­də  is­tin­taq qru­pu­nun üzvlə­ri­nə qar­şı heç bir bir­ba­şa təhlükə yox idi. 50 nə­fər­dən iba­rət qrup Şu­şa­da­kı sa­na­to­riy­a­nın bi­na­sın­da ya­şayır­dı və on­la­rın müha­fi­zə­si ən yüksək sə­viyyə­də təş­kil olun­muş­du. Am­ma Ma­nu­ça­ro­vun  həb­si ilə is­tin­ta­qa təzyiq­lər art­dı. Ye­ri gəl­miş­kən, biz “Krunk” təş­ki­la­tı­nın di­g­ər rəh­bər­lə­ri­ni də din­dir­miş­dik.

O za­man re­g­i­on­da­kı si­lah ar­se­na­lı eti­bar­lı qo­ru­nur­du. İn­san­lar­da yal­nız ov tüfə­ng­lə­ri var idi. Ste­pa­na­kert­də hər gün bi­zim əley­hi­mi­zə mi­tin­q­lər ke­çi­ri­lir­di. Yer­li pro­ku­ror­luğun bi­na­sı bir ne­çə də­fə daş-qa­laq edil­miş­di. Bir də­fə, hət­ta mi­tinq­çi­lər pro­ku­ror­luğun bi­na­sı­nı müha­si­rəyə al­dığın­dan, biz pro­ku­ror Va­si­len­ko ilə ora­da gecə­lə­miş­dik. Am­ma Ma­nu­ça­ro­vun Şu­şa həb­sxa­na­sın­dan zor­la azad edil­mə­si­nə cəh­dlər yox idi. Həb­sxa­na­nın DTK əmək­daş­la­rı tə­rə­fin­dən qo­run­duğu­nu hər kəs bi­lir­di.

- Bu işi ba­şa çat­dı­ra bil­səy­di­niz, Qa­ra­bağ müna­qi­şə­si­nin qan­lı-qa­da­lı da­va­mı­nı ön­lə­mək olar­dı­mı?

- Biz öz mis­siy­a­mı­zı tam ba­şa vur­duq və iş məh­kə­məyə gön­də­ril­di. Dağlıq Qa­ra­bağda iş­ləy­ər­kən ay­dın şə­kil­də görürdüm ki, qar­şı­dur­ma­da sa­də er­mə­ni­lə­rin və azər­bay­can­­lı­la­rın heç bir gü­na­hı yox­dur. Ora­da suyu bu­lan­dı­ran qüvvə­lər var idi. Bu­günkü priz­ma­dan bax­dı­q­da, bəl­kə də, nəy­i­sə dəy­iş­mək, ha­di­sə­lə­ri baş­qa məcraya yö­nəl­tmək olar­dı. Am­ma be­lə ol­ma­dı.

- Ye­ri gəl­miş­kən, Əs­kə­ran­da 2 azər­baycan­lı­nın qət­li­lə bağlı is­tin­taq nə ilə ye­kun­laş­dı?

- Bu in­si­dent 1988-ci ilin fe­v­ra­lın­da baş ver­miş­di. İn­san kütlə­si Ağdam­dan Ste­pa­na­ker­tə tə­rəf hə­rə­kə­tə ke­ç­miş­di. Yol­da isə er­mə­ni­lər bar­ri­ka­da­lar qur­muş­du­lar. İn­san­lar bar­ri­ka­da­la­rı yar­mağa ça­lış­dı­q­da ağdam­lı­la­ra ov tüfə­ng­in­dən atəş açıl­mış­dı. Bir gənc ölmüş, di­g­ə­ri ağır ya­ra­lan­mış­dı. Bu ci­nay­ə­tin is­tin­ta­qı çox çə­tin idi. Hər şey siy­a­si­ləş­miş­di, heç kəs düz ifa­də ver­mir­di. Am­ma biz ye­nə də atəş aç­mış şəx­sin kim­liy­i­ni müəyyən­ləş­dir­dik və onu həbs et­dik. Əv­vəlcə, o, Şu­şa həb­sxa­na­sın­da sax­la­nı­lır­dı. So­n­ra­dan Mos­k­va­nın Bu­tarsk həb­sxa­na­sı­na köçürüldü. Günlə­rin bi­rin­də atəş açan şəx­sin bu­nu "zə­ru­ri özü­nümüda­fiə məq­sə­di­lə" et­diyi əsas gə­­ti­ri­lə­rək, ci­nay­ə­tə xi­tam ve­ril­di.