VAHİD KOMANDA

Azər­baycan atın əhil­ləş­di­ril­diyi və at­çı­lığın tə­şəkkül tap­dığı öl­kə­lər­dən­dir. Xal­qı­mı­zın ata olan se­vg­i­sinin qə­dim­dən atın şə­rəf rəm­zi ki­mi qə­bul edil­mə­si, öl­kə­mi­zin əl­ve­riş­li tə­bii-coğra­fi şə­ra­i­ti, id­ma­na qayğı­sı bu sa­hə­nin əsas­lı su­rət­də in­ki­şaf et­di­ril­mə­si­nə zə­min ya­ra­dıb. Mən­bə­lər­də qeyd olu­nur ki, dünya­da ən ge­niş yayıl­mış rəb at­la­rı­nın, tə­miz­qan­lı ing­i­lis mi­nik at­la­rı­nın cins ki­mi for­ma­laş­ma­sın­da Azər­baycan at­la­rı­nın da müəyyən ro­lu olub. Ən qə­dim dövrlər­dən Azər­baycan­dan İra­na, ərəb öl­kə­lə­ri­nə, Ru­siy­aya, Av­ro­paya at­lar apa­rı­lıb.  Bütün bun­lar Azər­baycan­da mə­də­ni at­çı­lığın də­rin kök­lə­ri­nin ol­ma­sı­nı sübut edir. Tə­sadüfi dey­il ki, ha­zır­da dünya­da mö­vcud olan 260 at cin­s­lə­ri­nin iki­si - Qa­ra­bağ  və Dil­baz at cin­s­lə­ri Azər­baycan xal­qı­na məx­su­s­dur. Müa­sir dünya­da el­min, tex­ni­ka­nın sürət­li in­ki­şa­fı­na bax­may­a­raq, at­çı­lığa ma­raq nə­in­ki azal­ma­mış, hət­ta ən gə­lir­li biz­nes sa­hə­lə­rin­dən bi­ri­nə çe­v­ril­miş­dir. Bu, ilk növ­bə­də, da­maz­lıq at­çı­lığın in­ki­şa­fı say­ə­sin­də mümkün olub. Ha­zır­da re­s­pub­li­ka­mız­da bütün tə­sərrüfat ka­te­qo­riy­a­la­rı üzrə 75 min­­dən ar­tıq at ye­tiş­di­ri­lir. Hər il Azər­­baycan At­çı­lıq Fe­de­ra­siy­a­sı­nın təş­ki­lat­çı­lığı ilə ip­po­d­rom­lar­da 60 ba­şa qə­dər müxtə­lif mülkiyyət for­ma­sın­dan olan at­çı­lıq subyek­t­lə­ri­nə mən­sub cins at­lar sı­na­q­dan ke­çi­ri­lir.

Müsbət hal ola­raq son il­lər­də öl­kə­mi­zi təm­sil edən at­la­rın bey­nəl­xalq ya­rış­lar­da iş­ti­rak et­mə­si­ni, o cümlə­dən 2006-cı il­də Mos­k­va­da ke­çi­ri­lən Ru­siya Fe­de­ra­siy­a­sı Pre­zi­den­ti­nin şə­rə­fi­nə ke­çi­ri­lən cı­dır ya­rış­la­rın­da öl­kə­mi­zi təm­sil edən atın Ru­siya Fe­de­ra­siy­a­sı­nı təm­sil edən at­la 1-ci ye­ri bölüşmə­si­ni qeyd et­mək olar. Ümu­miyyət­lə, Azər­baycan­da at­çı­lı­q­dan da­nı­şar­kən ilk ola­raq Ca­mal Rə­hi­mov ya­da düşür. Pe­kin və Lon­don­da ke­çi­ri­lən olim­pi­a­da­lar­da id­man­çı­mız Ca­mal Rə­hi­mov öl­kə­mi­zi bu id­man növündə təm­sil edib. Öl­kə­miz­də 2013-cü ilin ən yax­şı ça­pa­rı se­çi­lən id­man­çı da­im müxtə­lif bey­nəl­xalq ya­rış­lar­da müka­fat­çı­lar sı­ra­sın­da olub. "R+"a müsa­hi­bə­sin­də ça­par qa­lib gəl­­diyi son ya­rış­dan, se­vim­li atın­dan və gə­ləcək plan­la­rın­dan da­nı­şıb.

- Ötən il si­zin üçün uğur­lu ol­du. 2013-cü ili at­çı­lıq üçün necə qiy­mət­lən­di­rir­si­niz?

- Ötən il bizim federasiya üçün uğur­lu ol­du. Ba­kı­da bey­nəl­xalq tur­nir ke­çi­ril­di. İd­man­çı­la­rı­mız bir sı­ra ya­rış­lar­da iş­ti­rak edə­rək, Və­tə­ni lay­i­qincə təm­sil et­di. Ar­tıq ko­man­da növ­lə­rin­də də ya­rış­lar­da iş­ti­rak edəcəy­ik. Bu sa­hə­də iş­lər apa­rı­lır. Bir qrup id­man­çı­dan yax­şı ko­man­da for­ma­laş­dı­rı­lıb. Ona gö­rə 2013-cü il bu mə­na­da müsbət qiy­mət­lən­di­ril­mə­li­dir. 2013-cü il­də dünya çem­pi­o­na­tı­na və­si­qə qa­zan­dım. Bu il ke­çi­ri­ləcək Dünya Ku­bo­ku­na da li­sen­ziya qa­zan­mı­şam. Ca­ri il bi­zim üçün çox mə­si­liyyət­li­dir. 

- İs­pa­niy­a­da ke­çi­ri­lən "5 ul­duz" ka­te­qo­riy­a­lı bey­nəl­xalq tur­nir­də rə­qa­bət çox güclü idi. Am­ma müka­fat­çı­lar sı­ra­sı­na düşməyi bacar­dı­nız...

- Bil­ba­o­da təş­kil edi­lən mö­tə­bər ya­rış­da bürünc me­dal qa­zan­dım. Rə­qa­bət həd­dən ar­tıq çox idi. Bir sı­ra ti­tul­lu id­man­çı­lar müka­fat­çı­lar sı­ra­sı­na düşə bil­mə­di. Ona gö­rə mü­­­ka­fat­çı­lar sı­ra­sın­da yer al­mağım ha­mı tə­rə­fin­dən böyük uğur ki­mi dəy­ər­lən­di­ril­di. Bu id­man növü Azər­baycan­da in­di in­ki­şaf edir. Özü də at­çı­lı­q­da tez bir za­man­da uğur qa­zan­maq çə­tin­dir. Se­vi­ni­rəm ki, Azər­baycan döv­lə­ti və fe­de­ra­siy­a­mız at­çı­lıq üçün bu qə­dər iş­lər gö­rür. Biz id­man­çı­lar ümid­lə­ri doğrul­t­mağa ça­lış­ma­lıyıq.

- Re­al da­nış­saq, Dünya Çem­pi­o­na­tın­da han­sı nə­ticə­ni qa­zan­maq mümkündür?

- At­çı­lıq di­g­ər id­man növ­lə­rin­dən fər­q­lə­nir. Ən əsa­sı, bu­ra­da iki can­lı iş­ti­rak­çı var. İd­man­çı ilə ya­na­şı, at­dan da çox şey ası­lı­dır. Dün­ya Çem­pi­o­na­tın­da Azər­bayca­nın təm­sil olun­ma­sı ar­tıq uğur sayı­lır. Bu­nun­la be­lə, biz bu ya­rış­da da so­na qə­dər müba­ri­zə apa­racağıq. İlk 25 iş­ti­rak­çı sı­ra­sı­na düşsək, fi­nal­da ya­rış­maq im­ka­nı qa­za­nı­rıq. Ona gö­rə fi­na­la qal­sam, çox se­vi­nə­rəm.

- Fi­nal­da da müba­ri­zə­ni da­vam et­dir­məyə şan­s­la­rı­mız var?

- Fi­nal­da hər şey ola bi­lər. Ora­da at­la­rın və­ziyyə­ti, id­man­çı­la­rın du­ru­mu çox şeyi həll edir.

- Yə­qin ki, əsas hə­də­f­lər­dən bi­ri 2016-cı il­də ke­çi­ri­ləcək Yay Olim­piya Oy­un­la­rın­da iş­ti­rak olacaq...

- İd­man­çı ki­mi bi­li­rəm ki, Olim­pi­a­da­da uğur qa­zan­maq heç nə ilə müqay­i­sə olu­na bil­məz. Bu gün mə­­nim üçün hər cür şə­ra­it var. La­kin bu­nun qar­şı­lığı­nı nə­ticə ilə ver­mə­liy­əm. Yay Olim­piya Oy­un­la­rı­na da ha­zır­lıq ge­dəcək. Ora­da əv­vəl­cə­dən nə olacağı­nı heç kim söy­ləyə bil­məz. Am­ma hər ya­rı­şa uğur üçün yol­la­nı­ram.

- Sizcə, Olim­pi­a­da­da me­dal qa­zan­maq şan­sı­mız nə vaxt re­al­la­şa bi­lər: 2016, 2020, yox­sa növ­bə­ti bir qə­dər so­nra?

- Səhv et­mi­rəm­sə, Olim­piya  Oy­un­la­rı­nın ən yaş­lı iş­ti­rak­çı­sı­nın 72 ya­şı var. Bu ça­par 12 olim­pi­a­da­da iş­ti­rak edib. Hə­lə də müka­fat­çı­lar sı­ra­sı­na düşməy­ib. Bu­nun­la be­lə, öz məq­sə­di uğrun­da müba­ri­zə­ni da­vam et­di­rir. Mən də hə­m­çi­nin müba­ri­zə­ni da­vam et­dir­mə­liy­əm. Nə qə­dər im­ka­nım ol­sa, Olim­pi­a­da­da müba­ri­zə apa­racağam. Baş­lıca məq­səd me­dal­dır, nə vaxt qi­s­mət ol­sa, çox se­vi­nə­rik.

- Ha­zır­da ya­rış­lar­da ne­çə at­la iş­ti­rak edir­si­niz?

- 2 atım var. "War­ri­or" mə­nim əsas atım­dır. Biz bir-bi­ri­mi­zi gö­zəl ba­şa düşürük. Əsas mö­tə­bər ya­rış­lar­da da məhz onun­la ya­rı­şı­ram. İs­pa­niy­a­da “5 ul­duz” ka­te­qo­riy­a­lı tur­nir­də də onun­la uğur qa­zan­dım. Di­g­ər at - "Ek­se­nel" yaşca bir qə­dər ki­çik­dir. Ona gö­rə onun­la gə­ləcək tur­nir­lə­rə ha­zır­la­şı­rıq. Lon­don Olim­­pi­a­da­sın­da "War­ri­or"la iş­ti­rak et­mi­şəm. Bi­ri Hol­lan­diya, di­g­ə­ri Bel­çi­ka atı­dır.

- 2014-cü il At ili­dir. Ona gö­rə si­zin üçün uğur­lu olacağı­nı söy­lə­mək olar­mı?

- İn­şal­lah, uğur­lu olar. At mu­rad de­mək­dir. Ar­zum bütün ya­rış­lar­da uğur­lu çı­xış et­mək­dir.

- Ya­xın günlər­də han­sı ya­rış­lar­da iş­ti­ra­kı­nız göz­lə­ni­lir?

- Ap­rel­də Li­on­da baş tu­tacaq Dünya Ku­bo­kun­da iş­ti­rak edəcəy­əm. Av­qust­da isə Dünya Çem­pi­o­na­tı ke­çi­ri­ləcək. Hər iki ya­rı­şa və­si­qə qa­za­nan ilk azər­baycan­lıy­am. Yan­var­dan eti­ba­rən İs­pa­niy­a­day­dım. Ora­da 6 həf­tə boy­unca ya­rış­dım. Çox yax­şı nə­ticə­lər qa­zan­dım. İki də­fə "Qran-pri"də ikinci ye­ri tut­dum. Bu ya­rış­lar həm də Dünya Ku­bo­ku və Dünya Çem­pi­o­na­tı­na ha­zır­lıq məq­sə­di da­şıyır­dı.

- Bu id­man növündə nə­ticə üçün id­man­çı­nın təcrübə­si da­ha çox vaci­b­dir, yox­sa atın sürə­ti...

- At­çı­lı­q­da in­san at­la bir vəh­dət təş­kil et­mə­li­dir. Biz san­ki bir ko­man­dayıq. Ola bi­lər, mən­də nə­sə alın­ma­sın və ya ma­ne­ə­ni ke­çən­də at səh­və yol ver­sin. Düzdür, atın irə­li­lə­mə­sin­də ça­pa­rın ro­lu böyük­dür. Am­ma iki­miz­dən bi­ri­nin səh­vi bütün ha­zır­lığı­mı­zı he­çə en­di­rə bi­lər. At­çı­lıq çox çə­tin və ma­raq­lı id­man­dır. Bu­ra­da nə­ticə qa­zan­maq üçün il­lər­lə ha­zır­laş­maq la­zım gə­lir. 

- Ən çox han­sı atı­nı­zı bəy­ə­nir­si­niz?

- Ya­rış­da iş­ti­rak et­diy­im hər bir at mə­nim üçün əziz­dir. Nə vaxtsa bir yer­də ha­zır­laş­dığı­mız at ol­sa be­lə, onu unut­mu­ram. İd­man­da çə­tin­lik­lə­ri­miz çox olur. At­la ça­par bi­r­gə bütün ma­ne­ə­lə­ri ke­çə bi­lir. Əg­ər sən at­la do­stla­şa bil­mir­sən­sə, on­da ya­rış­da uğur­lu çı­xış et­mək çə­tin­lə­şir.