BU BİR OYUNDUR

Bu il Bakıda III MillƏtlƏr Kuboku keçirildi. Əslində, bu, "Nə? Harada? Nə vaxt?" oyunu üzrə milli yığma komandalar arasında dünya birinjiliyi idi. Ötən il Azərbayjan yığması üçünjü yeri tutdu. Bu dəfə isə yığmamız, təəssüf ki, qaliblər kürsüsündə yer ala bilmədi. Bunun səbəbləri, həmçinin Azərbayjanda intellektual oyunların inkişafı ilə bağlı durum barədə məşhur azərbayjanlı biliji Rövşən Əsgərov söz açır.

- Keçən il komandamız üçünjü yeri tutdu. Bu il də yaxşı çıxış etmək, mükafatçılar sırasına düşmək şansımız var idi. Bizə elə gəlirdi ki, indi bir jiddi rəqibimiz azalıb, çünki keçən ildən fərqli olaraq, bu il favoritlərdən biri - 2005-ji ildə I Millətlər Kubokunun qalibi Ukrayna komandası bir sıra səbəblər üzündən zəif tərkiblə çıxış edirdi. Real şəkildə kuboka Rusiya və İsrail də iddialı idi. Əlbəttə, burada da, qlobal da olmasa, müəyyən sensasiyaya yer qalırdı. Lakin oyunu bilmək olmur - bir şeyi təxmin edirsən, amma tamam başqa şey alınır. İlk sürpriz 1/8 finalda bir Azərbayjanın iki komandasının üzləşməsi oldu. Bundan başqa, oyunda bəxt amili də önəmlidir. Məsələn, biz Türkmənistna məğlub olduq. Bu məğlubiyyət olmasaydı, əminəm ki, medal qazanardıq.

- Bəlkə bu, Türkmənistan komandasını elə əvvəlldən jiddi rəqib saymamağınız üzündən baş verdi? 

- Məsələ bunda deyil. Əslində, biz, həmişə olduğu kimi, rəqibə deyil, suallara qarşı oynayırdıq. 5:6 hesabı ilə uduzduq, yəni türkmənlər bizdən jəmi birjə suala artıq javab verdilər. Görünür, haradasa özümüzü toplamağı bajarmadıq, haradasa əsəblərimiz dözmədi, haradasa, sadəjə, nəyisə vaxtında xatırlaya bilmədik...  Ümumiyyətlə, deməliyəm ki, Millətlər Kubokunun keçirildiyi sistemin müsbət jəhəti istənilən komandanın qələbə qazanmaq şansına malik olmasındadır. Türkmənlər bu şansdan yararlandılar, biz isə yox. Doğrudur, yarımfinalda onlar Almaniya ilə üzləşdilər və 2:6 hesabı ilə məğlub oldular. Görünür, bizimlə oyun zamanı emosional çılğınlıqları həddən artıq yüksək oldu və növbəti rəqib üçün, sadəjə, güjləri qalmadı. Halbuki Almaniya yenilməsi mümkün olan rəqib idi. Millətlər Kubokunun keçirildiyi sistemdə isə hər bir oyuna son döyüş kimi yanaşılmalıdı. Bu, çox önəmlidir. Əlbəttə, indi iddia etmək olar ki, bizə şans verilsə, Türkmənistandan 10 oyundan 8-ni udarıq. Bu, həqiqətən, belədir. Amma məhz həmin oyunu udmaq lazım idi...  

- Əlbəttə, bəxt çox önəmli amildir, lakin təxminən eyni potensiala malik komandalar oynayanda onun rolu, demək olar ki, yox dərəjəsində olur... Elə deyilmi?

- Niyə ki... Belə hallarda, sadəjə, kimsə bir səhv az edir. Hersoq Marlboonun İspaniya varis olmaq uğrunda mübarizədə düşmənlərindən birinə qalib gəlməsi barədə məşhur hadisəni xatırlayırsınızmı? O vaxt məğlub olan qalibə mədhiyyələr oxusa da, hersoq onları rədd edərək, təxminən, belə demişdi: "Boş şeydir, axı bu müharibədə mən də yüz səhvə yol verdim. Problem ondadır ki, sizin yüz bir səhviniz oldu...". Türkmənlərlə həmin döyüşdə bizim də rəqiblərimizdən bir səhvimiz çox oldu... Bu oyundur: bu gün udursan, sabah uduzursan... Bu, normal haldır.  

- Böyük oyunlarda həmişə başqalarını müşahidə etmək, özünü göstərmək imkanı olur. Sizjə, Azərbayjan özünü göstərdimi? Mən oyunlardakı hesabı yox, bütövlükdə intellektual hərəkatın inkişafını nəzərdə tuturam.

- Azərbayjanın, o jümlədən gənjlərimizin intellektual potensialı möhtəşəmdir. Bu təkjə mənim qənaətim deyil. Məsələn, "İqra" teleşirkətinin rəhbəri Natalya İvanovna Stesenko bu turnirdə dedi ki, Azərbayjana çox qibtə edir, çünki onun belə yaxşı gənjləri var. O, bizim yığmanı yaxşı tanısa da, Azərbayjanın Millətlər Kubokunda çıxış edən ikinji yığmasını (kapitan Yelena Zaxarova) qiymətləndirmək imkanını yalnız indi əldə etdi. Bu gənj, iddialı, şən komandanı çox bəyəndi. Stesenko dedi ki, bəlkə bu gənjləri "Nə? Harada? Nə vaxt?" televiziya klubuna seçmə oyunlara dəvət etdi. Təbii ki, Azərbayjanda intellektual oyunların inkişafı hökumət və ölkə prezidenti İlham Əliyevin dəstəyi olmadan mümkünsüz olardı. Axı Millətlər Kubokunun 3 il dalbadal keçirilməsi çox irimiqyaslı bir tədbirdir. Bizdə keçirilən dünya birinjiliklərini də (2002-2007-ji illər) bura əlavə etsək, tam 6 il alınar. Belə yüksək səviyyəli turnirlər məsuliyyətli işdir, ölkədə bilijilər hərəkatının inkişafının və dövlətin bu hərəkata qayğısının göstərijisidir. Bəli, turnirin keçirilməsinin standart sxemini təkrarlamaq da olar. Lakin müvafiq şərait yaradılmadan, dövlət tərəfindən maddi dəstək göstərilmədən elə bir nətijə əldə etmək mümkün olmayajaq. Qeyd etməliyəm ki, Bakıdakı kimi yüksək səviyyəli turnirlər heç yanda keçirilmir! Bu - ölkə rəhbərliyinin, uğurlarımızla daim şəxsən maraqlanan, bizi dəstəkləyən prezident İlham Əliyevin xidmətidir. 

Azərbayjan komandası elitar "Nə? Harada? Nə vaxt?" klubunda tam tərkibdə oynayan və "Nə? Harada? Nə vaxt?" oyunu üzrə mütləq dünya çempionu tituluna malik olan yeganə komandadır. Bir sözlə, komandalarımızın inkişafı sevindirijidir. Onu demək kifayətdir ki, ikinji yığmamıza ağır mübarizədə, əlavə suallar və təkrar oyundan sonra qalib gələ bildik. Nətijədə, Azərbayjan komandalarını "sualların qə-nimi" adlandırdılar. Biz "münasibətlərimizi aydın-laşdırmaq" üçün qalan bütün komandaların hamısının birlikdə məhv etdikləri qədər sual sıradan çıxadıq! Bu isə səviyə göstəijisidir. Bu turnirdə komanda-larımızdan hər biri medal qazana və Millətlər Kuboku uğrunda Rusiya ilə mübarizə apara bilərdi. Amma bəxtimiz başqalarından bir az gətirdi... Nə etməli, bu oyundur.