Müəllif: Elçin HÜSEYNOV, Bakl-Kos-Bakı
Yunanıstan təkcə qədim yunan fəlsəfəsinin, mifologiyasının və tarixi abidələrin vətəni deyil. Bu son dərəcə gözəl ölkə həm də ecazkar mənzərələri, büllur kimi təmiz suları və unikal ab-havası ilə turistləri cəlb edən heyrətamiz kurortları ilə tanınır. Ümumilikdə Yunanıstanda 6 mindən çox böyük və kiçik adalar var. Doğrudur, bunlardan təxminən 230-da insanlar məskunlaşıb. Yəni bu ölkədəki adaların heç də hamısı kurort zonası kimi məşhur deyil. Yunanıstan adaları arasında ən məşhurları Krit, Mikonos, Santorini, Rodos, Korfu, Zakintosdur. Amma onların arasında Kos adası xüsusi yer tutur. Ada qədim tarixi abidələri, çimərlikləri və çox canlı gecə həyatı ilə məşhurdur.
Bütün yollar Kosa aparır...
İnkişaf etmiş nəqliyyat infrastrukturu və müxtəlif nəqliyyat variantları sayəsində Kosa çatmaq olduqca asandır və bu, onu dünyanın hər yerindən gələn turistlər üçün cəlbedici məkana çevirir. İlk növbədə buraya Kos şəhəri yaxınlığında yerləşən beynəlxalq hava limanı (Hippokrat Hava Limanı) vasitəsilə hava səyahətləri daxildir. Bu hava limanına Avropanın müxtəlif nöqtələrindən və Yunanıstanın özündən birbaşa müntəzəm uçuşlar həyata keçirilir.
Bundan başqa, Kos tez-tez kruiz gəmiləri marşrutlarına daxil edilir, bu da sərnişinlərə bir səfərdə bir neçə Yunanıstan adasını ziyarət etmək imkanı verir. Bu, dəniz kənarında dincəlmək və görməli yerlərə baş çəkmək üçün rahat vasitədir.
Ən məşhur nəqliyyat vasitələrindən biri isə bərələr və ya katamaranlar ilə dəniz keçidləridir. Kos müntəzəm bərə və katamaran xidmətləri ilə Yunanıstanın bütün əsas limanlarına - Afina Pireyinə, həmçinin Dodekanes arxipelağı adalarına (Rodos, Kalimnos və s.) bağlıdır. Bərə ilə səyahət dəniz mənzərələrindən zövq almağa imkan verir.
Kos adasına ekskursiya Türkiyənin Bodrum şəhərinə səfər edən turistlər arasında da ən populyar istiqamətlərdən biridir. Axı o, Türkiyə sahillərindən cəmi 10 dəniz mili məsafədə yerləşir və Bodrumdan gələn bərə bu məsafəni 45 dəqiqəyə, sürətli katamaran isə 20 dəqiqəyə qət edir. Üstəlik, bu gündəlik marşrutların qiymətləri olduqca münasibdir: bir tərəfə 28 avro. Səfərin qiyməti, eyni gündə qayıtsanız, cəmi 35 avro olacaq. Müxtəlif günlərdə gediş-dönüş bileti alsanız, 45 avro ödəyəcəksiniz. Bu biletləri Kosda və Bodrumun “Turqut reis” limanında əldə edə bilərsiniz.
Nəzərə alın ki, yayda həm Bodrum limanında, həm də Kosda günəşin qızmar şüaları altında pasport nəzarəti növbələrində azı 40-50 dəqiqə gözləmək lazımdır. Bu limanların uzun illərdir fəaliyyət göstərməsinə baxmayaraq, həm Türkiyə, həm də Yunanıstan tərəfi hələ də yanalma məntəqələrində sərnişinlər üçün normal şərait yaratmayıb.
Hətta Bodrum limanında əldə edə biləcəyiniz pulsuz turist xəritələrinin köməyi ilə Kosu kəşf edə bilərsiniz. Turizm agentliklərinin və dəniz nəqliyyatı şirkətlərinin əməkdaşları isə adanın görməli yerləri və turizm imkanları - hara getmək, harada alış-veriş etmək, səhər yeməyi və ya naharı harada yemək, hansı çimərlikləri ziyarət etmək və s. barədə sizə məlumat verəcəklər.
Bu məqamda qeyd edək ki, Kosa səfər etmək üçün Şengen vizası tələb olunur. Əgər bu viza sizdə yoxdursa, qısamüddətli ada vizası almaq üçün turizm agentliklərinə müraciət edə bilərsiniz. Ancaq bu hər kəsə uyğun olmaya bilər. Axı, sənədlərə baxılma müddəti azı 5 gün çəkəcək. Beləliklə, bir həftəlik məzuniyyətə gəlsəniz və ilk gün sənədləri təqdim etsəniz, ən yaxşı halda məzuniyyətinizin son gününə qədər viza almağa vaxtınız olacaq. Unutmayın ki, qısamüddətli ada vizası sizə adadan kənara, yəni Şengen zonasındakı digər ölkələrə səyahət etməyə imkan vermir.
Ən maraqlı gəzintilər
Egey dənizində yerləşən Kos Yunanıstanın ən cəlbedici turistik yerlərindən biridir. Adada qədim zamanlardan bəri insanlar məskunlaşdığı üçün o, qədim yunan mədəniyyətinin mərkəzinə çevrilib. Burada tibb elminin atası olan Hippokrat kimi məşhur şəxsiyyətlər doğulub. Ada əsrlər boyu müxtəlif sivilizasiyaların görüş yeri olub, bu da onun memarlığına və mədəni ənənələrinə təsir edib.
Adanın hava limanı Hippokratın adını daşıyır, çünki məhz burada Asklepionun qədim xarabalıqları yerləşir. Hippokratın tədqiqat apardığı və tələbələrə dərs dediyi bu qədim tibb məbədi (e.ə. 400-cü il) Kosun ən əhəmiyyətli yerlərindən biri hesab olunur. O, adanın paytaxtından 4 kilometr cənub-şərqdə kiçik dağda yerləşir. Tam mərkəzdə, limanın yaxınlığında Hippokrat çinar ağacı var. Avropanın ən qədim ağacı olan bu çinar ağacı əfsanəyə görə, Hippokrat tərəfindən tibb elminin öyrənilməsi üçün istifadə edilmişdir.
Turistlər, ilk növbədə, adanın tarixi mərkəzi olan Qədim şəhəri ziyarət etməlidirlər. Siz burada qədim küçələri gəzərək, həmçinin limanı, 14-cü əsrə aid Müqəddəs İohann qalasını, arxeologiya muzeyini və Aqiya Paraskevi kilsəsi kimi yerləri ziyarət edərək unikal atmosferdən həzz ala bilərsiniz. Burada Osmanlı imperiyasını təmsil edən məşhur Hacı Həsən və Defterdar məscidlərini də tapa bilərsiniz. Yaxınlıqda həm də qədim yunan bazarının xarabalıqları olan, həmçinin qədim dövrdə şəhər həyatının mərkəzi olan Aqora (Ancient Agora) yerləşir. Bir zamanlar burada ticarət əməliyyatları aparılır və ictimai tədbirlər keçirilirmiş.
Dəniz limanından başlayan və müxtəlif marşrutlar üzrə hərəkət edən kiçik turist parovozları Kos ətrafında gəzintilərinizi xeyli asanlaşdıra bilər. Adada həm rəngi, həm də marşrutu ilə fərqlənən bir neçə növ ekskursiya parovozu var. Məsələn, yaşıl parovoz mərkəzin əsas görməli yerlərindən və onun sahilindən keçir. Mavi parovoz isə sizi adanın ən əhəmiyyətli arxeoloji yerlərindən birinə - Asklepion qədim tibb kompleksinin xarabalıqlarına apara bilər, bundan sonra xarabalıqları gəzmək və təpədən möhtəşəm mənzərələrə heyran olmaq üçün bir saat vaxtınız olacaq.
Adanın görməli yerləri arasında Neratsiya qalası, Barbarossa külək dəyirmanı və Zia adlı ucqar dağ kəndi var. Dağların yamaclarında, mənzərəli meşələr və çaylar arasında yerləşən Zia kəndi, mavi və ağ evlərin, tavernaların, sənətkarlıq emalatxanalarının və dükanların yerləşdiyi ənənəvi dar küçələri ilə tanınır.
Təbii gözəlliklər arasında adanın şərq hissəsində yerləşən unikal flora və faunaya malik Psalidi parkını (Psalidi Forest) qeyd etmək olar. Burada iynəyarpaqlı və yarpaqlı ağacların olduğu meşələri, şəlalələri və gəzinti üçün dağ yollarını görə bilərsiniz. Kosdan 13 kilometr cənub-şərqdə Empros Termes (Empros Thermes) adlı isti, termal çimərlik yerləşir. Termal su mənbələrinin suyu kalsium, kalium, natrium, kükürd, maqneziumla zəngindir və dəri, artrit və revmatizm xəstəliklərinin müalicəsi üçün uyğun hesab olunur, həmçinin dəri turqorunu yaxşılaşdırır. Çimərliyin qarşısından iri daşlarla ayrılan kiçik göl yaradılıb. Bu mənbəyə ilin istənilən vaxtında baş çəkmək mümkündür.
Yeri gəlmişkən, Platani kəndi adada 1500-ə yaxın türkün yaşadığı yeganə türk yaşayış məntəqəsidir. Mərkəzi meydandakı kiçik rahat restoranlarda türk və yunan mətbəxinin təamları təqdim olunur. Kənddə məscid və pravoslav kilsəsi də var. Ortaq tarixə malik iki xalqın sülh və əmin-amanlıq şəraitində yaşadığı bu kəndi ziyarət etməklə siz sakitlik və harmoniya hiss edəcəksiniz.
Dəniz səyahətini sevənlər üçün Kos adası Egey dənizinin gözəlliyini qiymətləndirməyə və ətraf adaları kəşf etməyə imkan verən müxtəlif su turları təklif edir. Yayda gəmilər gündəlik olaraq Kos limanından (35 avro) Kalimnos, Plati və Pserimos adalarına yola düşür. Sahil boyu yerləşən başqa görməli yerləri əhatə edən turlar da var. Bu turlara həmçinin mənzərəli buxtalara və çimərliklərə baş çəkmək də daxildir. Bəzi şirkətlər su idmanları, bortda manqal və əyləncə də daxil olmaqla maraqlı qayıq ekskursiyaları təklif edir.
Ən məşhur çimərliklər
Kos adası çoxsaylı çimərlikləri, tənha buxtalardan tutmuş canlı kurortlara qədər müxtəlif tətil imkanı ilə məşhurdur. Dünya mediası tez-tez adanın çimərliklərini əhəmiyyətli üstünlüklərindən biri kimi qeyd edir. Çimərlik rəyləri və reytinqlər Kosu təmiz suları, gözəl mənzərələri və müxtəlif xidmətlərinə görə vurğulayır. Turistlərin rəylərində tez-tez çimərliklərin təmiz və səliqəli saxlanıldığı qeyd olunur. Adanın qonaqları çimərlikdə şezlonqların, kafe və restoranların icarəsi kimi göstərilən xidmətlərin rahatlığını yüksək qiymətləndirirlər.
Bərələrdə rahatlaşdırıcı tətil üçün buradasınızsa, bunu çox səy göstərmədən həyata keçirmək mümkündür. Axı, çimərlik zolağı sözün əsl mənasında limanın sağ tərəfində başlayır. Burada sonsuz sayda çimərliklər var: həm yalnız çimərlik kimi fəaliyyət göstərən yerlər, həm də hotellər, barlar və restoranların çimərlikləri.
Qeyd edək ki, çimərliklər təkcə bu limanda deyil, bütün ada boyu yerləşir. Ən məşhurları paytaxt Kos şəhərinin yaxınlığında yerləşən Psalididir - o, isti suları və qonşu Kalimnos adasının gözəl mənzərələri ilə tanınır. Tiqaki isə gözəl qum təklif edir və bura ailələr üçün idealdır. Su idmanı üçün şərait də var. Adanın cənub hissəsində yerləşən Kardamena çimərliyi gecə əyləncələri və çoxlu bar və klubları sayəsində gəncləri və aktiv istirahətçiləri özünə cəlb edir. Bu sırada ailələr üçün yaxşı şəraiti olan qumlu, geniş çimərlik olan Lambi yerləşir.
Xidmətlərin qiymətləri konkret çimərlikdən və mövsümdən asılıdır. Şezlonqların və çətirlərin qiymətləri orta hesabla 5-10 avrodur. Lakin unutmayın ki, bəzi çimərliklərin bir çox turisti maraqlandıracaq qaydaları var. Məsələn, əgər siz çimərlik yaxınlığındakı restoranda yemək və ya içki sifariş etsəniz, ümumiyyətlə sahil infrastrukturu, o cümlədən günəş şezlonqları və çətirlər pulsuzdur.
Bəzi yerlərdə su skuterləri, paraplanlar icarəyə götürmək olar, attraksionlar da var.
Ucuz, yoxsa lüks?
Kos adasında sadə qonaq evlərindən tutmuş dəbdəbəli hotellərə qədər müxtəlif yaşayış variantları tapa bilərsiniz. Adada əsas turizm mövsümü apreldən oktyabra qədər davam edir və bu müddət ərzində çoxlu təkliflər olur. Təbii ki, ən bahalı mövsüm yay və bayram günləridir. Xüsusilə yerləşmə ilə bağlı tələbatın yüksək olduğu iyul-avqust aylarında. Əvvəlcədən bron etməklə siz sərfəli qiymətə ən yaxşı variantı seçə bilərsiniz.
Ailə hotelləri və qonaq evləri ən sərfəli yaşayış variantlarıdır. Burada rahat nömrələr və yaxşı şərait təklif olunur. Onların bir çoxu həmçinin çimərliklərin və turizm mərkəzlərinin yaxınlığında yerləşir. Sentyabrda bu belə obyektlərdə iki nəfərlik bir günlük qalmaq səhər yeməyi olmadan 60-80 avroya başa gəlir.
Mənzillər və studiyalar daha çox sərbəstliyə üstünlük verən və öz yeməklərini hazırlayanlar üçün idealdır. Mənzillərdə adətən mətbəx və ya kiçik mətbəx var ki, bu da onları daha uzun müddət qalmaq üçün rahat edir. Belə mənzillərdə orta qiymət 70-100 avrodur.
Adada müasir şəraiti olan bir neçə lüks hotel, spa və restoranlar var. Belə hotellər çox vaxt dəniz kənarında birinci cərgədə yerləşir və möhtəşəm mənzərələrə açılır. Belə hotellərdə gündəlik qiymətlər səhər yeməyi daxil olmaqla 250-450 avro təşkil edir.
Kosda azı 6-8 nəfər üçün uyğun bir neçə yataq otağı və qonaq otağı olan lüks villalar və mənzillər də var. Onların bir günlük qiyməti 1150 avroya çata bilər.
Qida və içkilərin qiymətləri
Adada müxtəlif qiymət kateqoriyalarında kifayət qədər çox restoran və kafe var: sadə ənənəvi tavernalardan tutmuş dəniz məhsulları və yerli delikateslərlə zəngin restoranlara qədər.
Əsas yeməklərin qiyməti porsiyaya görə 15-25 avro arasında dəyişir. Bu, müxtəlif növ ət, balıq və ya dəniz məhsulları ola bilər. Salatlar və qəlyanaltılar adətən adambaşına 6-12 avroya başa gəlir. Alkoqolsuz içkilərin (su, şirələr, pivə) qiyməti bir stəkan üçün 2-7 avro, kokteyllər - 10-12 avrodur. Qiymətlər restoranın yerləşdiyi yerdən (turizm mərkəzlərinə daha yaxın olanlar adətən daha yüksək olur), reytinqindən və mətbəxindən asılıdır. Mərkəzdə ən ucuz yemək (şaurma, qiros) 5 avro, küçələrdə dondurma 2,5-3 avrodur. Bir fincan qəhvə 2-3 avroya başa gələcək. Pulsuz sərin su kranları şəhərin bir çox yerində mövcuddur. Turistlər arasında ən populyar suvenirlərdən biri də yerli zeytun yağıdır: 250 qramı 7 avro.
Restoranlar bir neçə yerli yemək təklif edir. Yerli ədviyyatlarla müxtəlif dəniz məhsullarından hazırlanan tipik balıq şorbası olan kakaviyanı (Kakavia) nümunə göstərmək olar. Sardina (Sardelles) Yunanıstan adalarında, o cümlədən Kosda çox məşhurdur. Bu, həm qızardılmış, həm də marinə edilmiş şəklində təqdim olunur. Ət yeməkləri arasında suvlakini (Souvlaki) qeyd etmək olar. Bu, yunan mətbəxinə aiddir, şişdə donuz və ya toyuq ətindən hazırlanır və tzatziki sousu ilə verilir. Musaka həm də badımcan, kartof, ət (mal və ya quzu) və beşamel sousundan hazırlanan ənənəvi yerli yeməkdir.
Şirniyyat üçün paxlavanı seçin. Bəli, Yunanıstanın bir çox kurortlarında ənənəvi Azərbaycan paxlavası da məşhurdur. Lakin bu, daha çox türk paxlavasına bənzəyir. Kosda başqa bir şirin yemək bal, qoz-fındıq və darçınla verilən lukumades (Loukoumades) ponçikidir.
Dənizkənarı tavernalar adətən təzə dəniz məhsulları və gün batımı mənzərələri ilə yemək üçün ideal şərait təklif edir. Yerli kafelərdə isə bal və qoz-fındıq ilə krem kimi orijinal yunan səhər yeməyini dadmaq olar.
Bir sözlə, Kos adası çimərlikdə mədəni istirahətin, günün aktiv keçirilməsinin və dincəlməyin vəhdətini axtaranlar üçün ideal istiqamətdir. Bura qədim yerləri, mənzərəli çimərlikləri və qonaqpərvər ab-havası ilə hər bir ziyarətçidə unudulmaz təəssürat yaradır.
MƏSLƏHƏT GÖR: