LİSSABONUN SİRLƏRİ

Lissabon uzun müddətdir ki, Avropanın ən populyar turizm istiqamətlərindən birinə çevrilib. Bu şəhər unikal ab-havası, heyrətamiz memarlığı və əlbəttə ki, qastronomik ənənələri ilə səyahətçiləri hələ də cəlb edir. Lissabon tarixi irsin müasir tendensiyalarla qovuşduğu, Atlantik okeanına mənzərənin açıldığı qədim küçələrin təkrarolunmaz kolorit yaratdığı bir məkandır. Bu məqalədə sizə Lissabona necə getmək, hansı görməli yerləri ziyarət etmək, hansı yeməkləri dadmaq və harada qalmaq barədə məlumat verəcəyik.

Birbaşa Lissabona

Lissabona müxtəlif yollarla çatmaq mümkündür. Şəhər mərkəzindən cəmi 7 kilometr məsafədə yerləşən əsas hava limanı (“Aeroporto Humberto Delgado”) Portuqaliyanın beş beynəlxalq hava qovşağından biri və ən böyüyüdür. O, Avropanın bir çox şəhərlərindən, həmçinin Şimali və Cənubi Amerika, Asiya və Afrikadan olan bəzi istiqamətlərdən reysləri qəbul edir.

Hava limanından şəhər mərkəzinə avtobus, metro və ya taksi ilə asanlıqla çatmaq olar. Aşağı büdcəli turist üçün bu variantlardan ən ucuz və rahatı metrodur. Stansiya birbaşa hava limanında yerləşir və “Aeroporto-Saldanha” birbaşa xətti ilə 20 dəqiqəyə çatmaq mümkündür. Bankomatlardan bilet (1,80 avro) və “Viva Viagem” kartı (0,50 avro) almaq lazımdır. Bu kartı sonradan metro, həmçinin “Carris” avtobusları və funikulyorlarından istifadə üçün doldurmaq olar. 24 saatlıq nəqliyyat abunəsi də almaq mümkündür (6,80 avro). Hava limanı və mərkəz arasında “AeroBus” da (3,60 avro) hərəkət edir. Adi taksi ilə şəhər mərkəzinə getmək təxminən 20-25 avroya başa gələcək. Lakin digər Avropa şəhərlərinə nisbətən qiymətləri daha aşağı olan “Bolt” və ya “Uber” xidmətlərindən də istifadə edə bilərsiniz.

Əgər Avropada səyahət edirsinizsə, Lissabona getmək üçün avtobus və ya dəmir yolu marşrutlarından istifadə edə bilərsiniz. Portuqaliya Lissabonu ölkənin Porto, Koimbra, Sintra və Alqarve kimi digər böyük şəhərləri ilə birləşdirən inkişaf etmiş avtobus və qatar şəbəkəsinə malikdir. Bu ölkəni daha yaxından tanımaq istəyənlər qatara minərək, yolboyu gözəl mənzərələrdən zövq ala bilərlər.

Ən populyar istiqamətlər

Lissabon unikal görməli yerləri və ab-havası ilə turistləri cəlb edən şəhərdir. Onunla daha yaxından tanış olmaq üçün müxtəlif ekskursiya və turlardan istifadə etmək olar. Ən məşhur turist turlarını nəzərdən keçirək və onların təxmini qiymətləri ilə tanış edək.

Beləliklə, Lissabonun ən məşhur görməli yerlərindən danışarkən, ilk növbədə, təpədə yerləşən və Lissabon və Taxo çayına heyrətamiz mənzərənin açıldığı Müqəddəs Georgi qalasını qeyd etmək lazımdır. XVI əsrdə şəhəri dənizdən gələn təhlükələrdən qorumaq üçün inşa edilmiş Belem qülləsi Lissabonun rəmzi hesab olunur. Qüllənin ətrafında gözəl bağlar və UNESCO-nun Ümumdünya İrs Siyahısına daxil edilmiş Jeronimus monastırı kimi tarixi abidələr var. Şəhərin müasir görməli yeri olan MAAT Muzeyi təkcə maraqlı incəsənət və texnologiya sərgiləri təklif etmir. O, həm də memarlıq şedevridir. Muzey binası birbaşa Taxo çayının sahilində yerləşir və onun dalğavari forması ətraf landşafta harmonik şəkildə uyğunlaşır. Alfama isə köhnə şəhərin ruhu ilə zəngin olan, daş döşənmiş dar küçələrə malik Lissabonun qədim rayonudur. Burada çoxlu kafelər, kiçik mağazalar və əlbəttə ki, milli musiqiyə qulaq asmağın mümkün olduğu ənənəvi fado-barlar yerləşir. Rosiu meydanı - Lissabonun mərkəzi meydanıdır, burada turistlər və yerli sakinlər görüşürlər. Burada gözəl fəvvarələr, abidələr, həmçinin vaxt keçirməyin xoş olduğu qədim kafe və restoranlar yerləşir.

Yeri gəlmişkən, Lissabonda hətta Portuqaliyanın memarlıq və incəsənətində mühüm rol oynayan azulejo keramik plitələrinə həsr olunmuş Milli Plitə Muzeyi var. Muzeydə 500 ildən çox tarixi əhatə edən dünyanın ən geniş və müxtəlif plitə kolleksiyalarından biri təqdim olunur. Azulejo ərəb sözü olan “azul”dan (“mavi” deməkdir) yaranıb və xarakterik mavi və ağ naxışlara malikdir. Lissabonda mürəkkəb naxışların və hətta ölkə tarixində baş vermiş hadisələrin təsvir edildiyi plitələrlə örtülmüş çoxlu binalar görmək olar.

Bundan başqa, Lissabona unikal görünüş verən Portuqaliya üçün ənənəvi olan səkilərin və küçələrin çay daşları ilə döşənməsidir (portuqalca “pave”). Şəhərin çay daşlarının xüsusiyyətlərindən biri daşların müxtəlif sxemlər üzrə düzülməsidir: romb, dalğa və ya hətta həndəsi naxışlar şəklində. Çay daşlarına tez-tez şəhərin köhnə rayonlarında, xüsusilə Alfama və Bayşa kimi yerlərdə rast gəlinir. Bütün bunlar haqqında bələdçilər ekskursiyalarda danışırlar.

“Tuk-tuklar”la paytaxtda

Lissabon tarixi abidələri və memarlıq inciləri ilə diqqəti cəlb edən şəhərdir. Burada hər zövqə və büdcəyə uyğun müxtəlif turlar təklif edilir. Ekskursiya seçimi maraqlarınızdan asılıdır: tarix və memarlıqdan tutmuş qastronomik kəşflər və gecə həyatından zövq almağa qədər.

Hərəkəti asanlaşdırmaq və ən populyar muzeylərin ziyarətinin əl çatan olması üçün 1, 2 və ya 3 günlük “Lisboa Card” turist kartı mövcuddur. Bu kart şəhər ictimai nəqliyyatından limitsiz istifadə və 51-ə qədər görməli yerin pulsuz ziyarətinə imkan verir.

Kartdan, həmçinin məşhur 28 nömrəli tramvayda səfər etmək, “Elevador de Santa Justa” liftindən istifadə etmək və hətta Sintra və Kaşkayşa (çimərlik kurort) dəmir yolu səyahəti üçün istifadə etmək olar. Bundan əlavə, bu kartla siz Jeronimos monastırı, Belem qülləsi, “Pilar 7 Bridge Experience” interaktiv mərkəzi və bir çox digər maraqlı yerləri ziyarət edə bilərsiniz. Turist kartına daxil olan ən məşhur görməli yerlər arasında Müqəddəs Georgi qalası, Kral Xəzinələri Muzeyi və digərləri var. 24 saatlıq kart 27 avro, 48 saatlıq kart 44 avro, 72 saatlıq kart isə 54 avrodur.

Turistlər arasında ən populyar olan, əlbəttə ki, “Hop-On Hop-Off” avtobusunda Lissabon üzrə panoramik turdur. Bu, üç fərqli mərkəzi marşrut üzrə 24 və ya 48 saatlıq avtobus bileti ilə paytaxtı kəşf etməyə imkan verir. Siz müəyyən edilmiş vaxt ərzində istədiyiniz qədər ikimərtəbəli avtobuslardan düşüb-minə bilərsiniz. Dayanacaqlar arasında seçdiyiniz istənilən dildə bələdçinin hekayələrini dinləyə bilərsiniz. Ən sadə turun bileti 22 avrodan başlayır. O, həmçinin məşhur Lissabon tramvaylarından pulsuz istifadə etməyə və “Elevador de Santa Justa” liftində müşahidə meydançasına qalxmağa imkan verir.

Ümumiyyətlə, Lissabonda hər zövqə uyğun çox sayda tur təklif olunur. Məsələn, 12 avroya şəhər mərkəzindən Belem sahilinə velosiped turu təşkil olunur. Əgər dəniz florası və faunası həvəskarısınızsa, sizin üçün ən populyar yerlərdən biri Lissabon okeanariumu olacaq (22,5 avro). Portveyn qədəhi ilə milli fado musiqisi ifaçısının canlı axşam şousunu izləmək 16-19 avroya başa gələcək. Məşhur “Benfica” stadionu və onun muzeyini 19 avroya ziyarət etmək olar. Ənənəvi qayıqda gün batımı zamanı 2 saatlıq kruiz, fado musiqisinin dinlənilməsi və ölkənin cənubunda yerləşən Setubal regionundan olan şərabın dequstasiyası 30 avroya başa gələcək.

Pena sarayı, Sintra, Reqaleyra və Kaşkayşa ekskursiya 65 avroya, Fatima, Batalya, Nazare və Obidoşa (tarixi şəhərlər və UNESCO-nun Ümumdünya İrsi obyektləri) isə 70 avroya başa gələcək. Əgər qeyri-adi ekskursiyalar istəyirsinizsə, məşhur “tuk-tuk” motorollerlərində gəzinti seçə bilərsiniz (hazır marşrutlar üzrə 130 avro). Amma belə ekskursiyalar üçün şəxsi razılaşma əldə etmək daha ucuz başa gəlir. Teju çayı boyunca amfibiya-avtobusla səyahət isə 30 avro təşkil edəcək. 17 dequstasiyanın təklif olunduğu kiçik qrupla Lissabon üzrə qastronomik tur sizə 90 avroya başa gələcək.

Lissabon gecələr tamamilə fərqli simaya malikdir. Tur gecə həyatı ilə məşhur olan Bayru-Altu və Alfama rayonlarında axşam gəzintilərini əhatə edir. Burada barlara, restoranlara baş çəkmək və canlı fado ifasını dinləmək olar. 3-4 saatlıq turun qiyməti 30-50 avrodur.

Ömrünüz boyu cəmi üç dəfə yuyunanda

Lissabonda akveduktlar (su təchizatı üçün körpü qurğusu) coğrafi xüsusiyyətləri və artan əhalisi səbəbindən keçmişdə su təminatı problemləri ilə üzləşən şəhərin tarixi irsinin mühüm bir hissəsidir. Akveduktlar uzaq mənbələrdən şəhərə su nəql etməyə imkan verərək bu problemin həllinə səbəb olub. Onlar keçmişdə təkcə içməli su təmin etmirmiş, həm də kənd təsərrüfatı torpaqlarının suvarılmasında və sənaye ehtiyaclarında kömək edirmiş.

Ekskursiyalar zamanı sizə deyəcəklər ki, keçmişdə Portuqaliyada insanlar ömürləri boyu cəmi üç dəfə yuyunurdular. Birincisi, doğulanda - ilk dəfə çimmək dünyaya gəlişlə bağlı mərasimlərin bir hissəsi idi. Toy günündə - ənənəvi olaraq həyatın ən vacib hadisəsində yuyunma mühüm ritual kimi qəbul edilirdi. Və ölümdən əvvəl - ölümdən əvvəl yuyunma həyatla vidalaşma mərasiminin və son mənzilə hazırlığın mühüm elementi idi. Tez-tez yuyunmaq əvəzinə insanlar çirklənməni gizlətmək üçün ətir və paltar istifadə edirdilər. Bütün bunlar tarixi şərait, su qıtlığı, orta əsrlərdə və hətta daha sonrakı dövrlərdə mədəniyyət və gigiyena təcrübələri ilə bağlı idi. Yalnız XIX əsrdə tibbi biliklərin inkişafı və suyun əlçatanlığının artması ilə Portuqaliyada, Avropanın digər ölkələrində olduğu kimi, daha tez-tez çimmə mədəniyyəti inkişaf etməyə başladı.

Bu gün Lissabon akveduktları, əslində, təkcə tarixi abidələr deyil, həm də turistik görməli yerlərdir. Meyo akveduktu, xüsusilə keçmişin mühəndislik dahiliyi və sənətinin simvolu, həmçinin mühüm mühəndislik qurğularının şəhər həyatına necə təsir edə biləcəyinin nümunəsidir.

Portuqaliya şərabları dünyasında

Portuqaliya ən qədim şərabçılıq ölkələrindən biridir. O, şərab istehsalının həcminə və miqdarına görə dünyada aparıcı yerlərdən birini tutur. Burada istehsal olunan şərab 100-dən çox ölkəyə ixrac edilir və yerli sakinlər günün istənilən vaxtında - istər nahar vaxtı, istərsə də axşam ailə və dostlarla bir qədəh şərabdan zövq alırlar.

Portuqaliyada 250-dən çox üzüm növü yetişdirilir ki, bunlardan qırmızı və ağdan tutmuş köpüklənən və tünd şərablara qədər müxtəlif şərablar istehsal olunur. “Portveyn” şərabı (Port), bəlkə də ən məşhur Portuqaliya şərab növüdür, dolğun dadı və yüksək spirt tərkibi ilə seçilir. Bu şərab növü adətən qonaqlara tövsiyə edilir. Portuqaliyada “Alenteju” (quru), “Setubal” (muskat ətirli şirin), “Lagrima” (şirin, desert), “Bastardo” və “Tinta Roriza” (meyvəli-ədviyyatlı dad), həmçinin “Vinho Verde” (yaşıl şərab) kimi məşhur şərab növləri var.

Portuqaliya şərablarının qiymətləri region və üzüm növündən asılı olaraq dəyişir. Orta hesabla yaxşı “Vinho Verde” və ya ağ şərab şüşəsi 5-12 avro, qırmızı şərab isə 6-15 avro arasında dəyişir. “Portveyn” və ya “Setubal” kimi daha keyfiyyətli şərablar 15-30 avro və daha yuxarı qiymətə ola bilər. Supermarketlərdə tez-tez sadə şərabları 2-3 avroya almaq mümkündür, lakin onların keyfiyyəti, təbii ki, daha bahalı şərablardan fərqlənəcək.

Lissabondakı restoran və barlar tez-tez yerli şərabların geniş çeşidini münasib qiymətlərlə və hər bir zövqə uyğun təklif edirlər.

Lissabonda şərab turları ölkənin zəngin şərab mədəniyyətini kəşf etmək imkanı yaradır. Bu turlara həm şəhərdə dequstasiyalar, həm də Lissabonun yaxınlığında yerləşən şərabçılıq regionlarına - Alenteju, Karneval və Setubala səfərlər daxil ola bilər. Həmçinin müxtəlif şərab növlərini dadmaq üçün şərab mağazaları, bar və restoranların ziyarətini əhatə edən şəhər turları da var. Belə turlar üçün populyar yerlərdən biri Müqəddəs Georgi qalası yaxınlığında yerləşən “Wine Bar do Castelo”dur. Burada rahat atmosferdə Portuqaliya şərablarını dequstasiya etmək olar.

Lissabondakı bir çox şərab turlarında təkcə şərab dequstasiyası deyil, həm də müəyyən şərab növləri ilə ideal uyğunlaşan ənənəvi Portuqaliya yeməklərini dadmaq imkanı təklif olunur. Bu turlarda (3-6 saat) ət və balıq delikatesləri, pendirlər, zeytunlar və “Pastel de Belém” kimi şirin piroqlardan dadmaq olar. Turların qiyməti müddətindən, dequstasiyaların sayından və ekskursiyanın səviyyəsindən asılı olaraq adambaşına 40-100 avro arasında dəyişir. Şərabçılıq regionlarına turlar 60-150 avro arasında ola bilər. Buraya nəqliyyat və dequstasiya xərcləri daxildir.

Futbol oyundan daha böyük məna kəsb edəndə

Portuqaliyada futbol, sadəcə, idman deyil, həm də mədəniyyətin və milli kimliyin mühüm hissəsi olaraq böyük əhəmiyyət daşıyır. Portuqaliyalılar bu idman növünə çox həvəslidirlər və futbol tez-tez küçələrdəki gənclərin oyunlarından stadionlardakı möhtəşəm matçlara qədər gündəlik həyatın mərkəzi elementi olur. Axı, Portuqaliya hər zaman güclü futbol ənənələri olan ölkə olub. Portuqaliyada futbol, ilk növbədə, “Porto”, “Benfica” və “Sportinq” kimi güclü klublar vasitəsilə tanınır. Onlar Avropa turnirlərdə uzun uğur tarixə malikdirlər və ölkə boyu çoxlu azarkeşləri cəlb edirlər.

Ölkə həm də dünya səviyyəli ulduzlar yetişdirən futbol akademiyaları ilə məşhurdur ki, bu da oyunun həm ölkədə, həm də xaricdə populyarlığına təsir edir. Kriştiano Ronaldu şübhəsiz ki, bütün zamanların ən məşhur Portuqaliya futbolçusudur və o, təkcə vətənində deyil, dünyada da ikonik oyunçuya çevrilib. Eysebio da Silva Ferreyra, Luiş Fiqo, Joa Feliks, Paulo Sousa, Rikardo Carvalyo və başqaları da portuqallar üçün ikonik futbolçular sayılırlar.

Hazırda ölkədə 130-dan çox futbol klubu var. Ümumilikdə Portuqaliyada peşəkar matçlar üçün istifadə olunan 30-dan çox stadion mövcuddur. Futbol azarkeşləri adətən bunları Lissabonda qalma proqramlarının vacib bəndləri siyahısına daxil edirlər. Xüsusilə “Benfika” və “Sportinq”ə məxsus olanları. Bu stadionlar klub muzeylərinin ziyarəti daxil olmaqla, ekskursiya və turist proqramları təklif edirlər.

Bundan əlavə, bütün Lissabon boyu məşhur yerli klubların bayraq mağazaları var ki, burada atributlar, köynəklər, şərflər, suvenirlər və onların simvolikası olan digər malları almaq olar. Futbol azarkeşləri, həmçinin “Café do Estádio” və “Avenida da Liberdade” kimi ixtisaslaşmış pab və kafeləri ziyarət edirlər. Onlar matçlara baxmaq üçün ideal məkandır və burada azarkeşlər öz sevimli klub və yığmalarını dəstəkləmək üçün toplaşırlar.

Paytaxtın mərkəzi hissəsində futbol şöhrəti meydanı (“Praça da Fama do Futebol”) yerləşir. Burada futbol əfsanələrinin heykəllərini, həmçinin məşhur oyunçuların, məşqçilərin və klub rəhbərlərinin adları olan xatirə lövhələrini görmək olar.

Pivə sevərlər üçün

Lissabonun Pivə Muzeyi təkcə Portuqaliyada pivə istehsalının tarixinə deyil, həm də pivənin mədəni və sosial fenomen kimi qlobal əhəmiyyətinə həsr olunub. Pivənin tarixi minilliklərə söykənir və muzeydə onun qədim dövrlərdən günümüzə qədər olan yolunu izləmək mümkündür. Ekspozisiyaya bu içkinin istehsalı ilə bağlı həm qədim əşyalar, həm də pivə istehsalında istifadə olunan müasir texnologiyalar daxildir. Burada içkinin dad seçimlərinin və istehsal metodlarının necə dəyişdiyini, həmçinin pivənin gündəlik həyatın vacib hissəsinə necə çevrildiyini görmək olar. Muzeydə keçmişdə Portuqaliyada əsası qoyulmuş və bu gün də fəaliyyət göstərən kiçik ailə pivə zavodlarının tarixi göstərilir.

Muzeydə müxtəlif pivə növləri təqdim edilir. Siz açıq və tünd pivədən tutmuş “lager” və ellərə qədər hər birinin xüsusiyyətləri haqqında məlumat ala bilərsiniz. Əlbəttə ki, muzeyin ən cəlbedici aspektlərindən biri müxtəlif Portuqaliya və xarici pivə növlərinin dequstasiya imkanıdır. Bundan əlavə, muzeydə tez-tez pivə istehsalı haqqında daha çox məlumat ala biləcəyiniz və pivə ilə bağlı yaradıcı məşğələlərdə iştirak edə biləcəyiniz tədbirlər və ustad dərsləri keçirilir.

Muzey ərazisində həm pivə, həm də bu içkiyə ideal uyğun gələn yeməkləri dada biləcəyiniz pivə barı və restoran var. Menyuda ənənəvi Portuqaliya qəlyanaltıları və yeməkləri var. Buraya “codfish cake” (treska və pendir ilə perojkilər - 6,5 avro), qızardılmış sardina (12-14 avro), Portuqal mətbəxinin “kralı” bakalyau (treska - 18 avro), Paşteyş de Belem tartaletləri (“Pastéis de Belém” - cütü 5 avro) və s. daxildir.

Bu bar geniş pivə çeşidi təklif edir (300 ml - 5 avro, 600 ml - 9,5 avro), o cümlədən Lissabonun başqa yerlərində tapmaq mümkün olmayan nadir növlər.

Pivə Muzeyinə bilet qiyməti seçilmiş ekskursiya və tədbirlərdən asılıdır, lakin orta hesabla 10 avrodan başlayır.

Bir sözlə, Lissabon zəngin mədəni irs, canlı ab-hava və heyrətamiz qastronomiyası ilə seçilən şəhərdir. Burada təkcə tarixi abidələrdən zövq almaq deyil, həm də yerli yeməkləri dadmaq və Atlantik okeanının mənzərəsindən zövq almaqla şəhərin atmosferinə dalmaq mümkündür. Lissabon il boyu səyahətçiləri mehribanlıqla qarşılayır və unudulmaz vaxt keçirmək üçün hər cür şərait yaradır.