ƏSAS BƏND

Is­tan­bul pro­se­si iş­ti­rak­çı­la­rı­nın növ­bə­ti görüşü ap­re­lin 26-da As­ta­na­da ke­çi­ri­ləcək. Gündə­lik­dəƏf­qa­nı­s­tan prob­le­mi­nin həl­li mə­sə­lə­si­dir. Bu­na­dək isəƏf­qa­nı­s­tan möv­zu­su Ame­ri­ka­nın Con Hop­kins Uni­ver­si­te­ti­nin Mər­kə­zi Asiya və Qaf­qaz İn­sti­tu­tun­da müza­ki­rə olu­nub.

Top­lan­tı­da iş­ti­rak edən­lər Əf­qa­nı­s­ta­na ina­mın ar­tı­rıl­ma­sı təd­bir­lə­rin­də Azər­bayca­nın vacib ro­lu­nu qeyd edib­lər. ABŞ döv­lət ka­ti­bi­nin müa­vi­ni Lin Trey­si Azər­baycan, Türkiyə və Qa­za­xı­s­tan mütə­xəs­sis­lə­ri­nin əf­qan dip­lo­mat­lar üçün tre­nin­q­lər təş­kil et­mə­lə­ri­ni, bu öl­kə­lə­rin Əf­qa­nı­s­ta­nın elm sa­hə­si­nin in­ki­şa­fı­na töh­fə­si­ni yüksək qiy­mət­lən­di­rib.

Re­g­i­o­nal yük da­şı­ma­la­rı­nın miqya­sı­nın ar­tı­rıl­ma­sı ba­xı­mın­dan Ba­kı­da ti­kil­mək­də olan ye­ni də­niz li­ma­nı­nın əhə­miyyə­ti­ni vu­rğ­u­lay­an L.Trey­si Azər­baycan, Gürcüstan və Türkiy­ə­nin iş­ti­ra­kı ilə re­al­laş­dı­rı­lan Ba­kı-Tbi­li­si-Qars də­mir yo­lu lay­i­hə­si­nin re­g­i­o­nu Av­ro­pa ilə bir­ləş­di­rəcəy­i­ni də vu­rğ­u­layıb.

Azər­bayca­nın Əf­qa­nı­s­tan­da sa­bit­liyə də­s­tək lay­i­hə­lə­rin­də iş­ti­ra­kı­nı BMT baş ka­ti­bi­nin Əf­qa­nı­s­tan üzrə xüsu­si nümay­ən­də­si Yan Ku­biş də yüksək qiy­mət­lən­di­rir. Ba­kı­da sə­fər­də olan dip­lo­mat bi­zi ma­raq­lan­dı­ran bə­zi su­al­la­ra da ca­vab ve­rib.

- Əf­qa­nı­s­ta­na hər­bi yar­dı­mın gö­s­tə­ril­mə­si, və­tən­daş in­sti­tut­la­rı­nın in­kişa­fı­na kö­mək bu öl­kə­də bey­nəl­xalq sa­bit­liy­in ya­ra­dıl­ma­sı­nın əsas is­ti­qa­mət­lə­rin­dən bi­ri­dir. Azər­bayca­nın bu pro­se­sə töh­fə­si­ni necə qiy­mət­lən­di­rir­si­niz?

 - Əf­qa­nı­s­tan, hə­qi­qə­tən də, Azər­baycan­dan cid­di yar­dım alır. Bu yar­dım heç də BMT Təhlükə­siz­lik Şu­ra­sı­nın qey­ri-da­i­mi üzvü ki­mi gö­s­tə­ril­mir (unut­maq ol­maz ki, Azər­baycan Əf­qa­nı­s­tan­da sülh və sa­bit­liy­in də­s­tək­lən­mə­si pro­se­si­nə is­ti­qa­mət ve­rən döv­lət­lə­rin əha­tə­sin­də iş­ləy­ir). Azər­baycan Əf­qa­nı­s­tan­da bir ne­çə kon­kret is­ti­qa­mət üzrəça­lı­şır. Re­s­pub­li­ka­nın ISAF əmə­liyyat­la­rın­da iş­ti­ra­kı­na, Azər­bayca­nın bu gün bey­nəl­xalq qüvvə­lə­rin Əf­qa­nı­s­tan­dan çı­xa­rıl­ma­sı üçün şə­ra­i­tin ya­ra­dıl­ma­sın­da nə qə­dər fə­al iş­ti­rak et­diy­i­nə nə­zər sal­maq ki­fay­ət­dir. Am­ma ən vaci­bi per­spek­tiv üçün görülən iş­lər­dir. Azər­baycan Əf­qa­nı­s­ta­nın gə­ləcək in­ki­şa­fı üçün iq­ti­sa­di, so­si­al əsas­la­rın bər­pa­sı üçün ça­lı­şır. Azər­bayca­nın Əf­qa­nı­s­ta­na müəyyən me­to­do­lo­g­iya gə­tir­mə­sin­dən vəçox vacib mə­sə­lə­lə­rin həl­lin­də fə­al iş­ti­rak et­mə­sin­dən çox şa­dam. Mə­sə­lən, elek­tron hö­ku­mət mə­sə­lə­sin­də, bu sa­hə­də müəyyən təcrübə­si olan Azər­bayca­nın öz ya­naş­ma­la­rı var. Vaci­bi odur ki, müna­qi­şəyə rəğmən Əf­qa­nı­s­tan in­ki­şa­fa doğru ad­dım­layır və o, bu iş­də Azər­bayca­nın müsbət təcrübə­si­nə ar­xa­la­na bi­lər. Bu sə­bə­b­dən də, mən Azər­bayca­nın əra­zicə o qə­dər də böyük ol­ma­ma­sı­na rəğmən, Əf­qa­nı­s­tan­da, de­mək, həm də bütünlükdə re­g­i­on­da sa­bit­liy­in möh­kəm­lən­mə­sin­də bu qə­dər böyük rol oy­na­ma­sın­dan çox məm­nu­nam.

- Azər­baycan­la BMT ara­sın­da Əf­qa­nı­s­ta­na qey­ri-hər­bi yar­dım­la­rın gö­s­tə­ril­mə­si­lə bağlı hər han­sı bi­rgə lay­i­hə­lər də var­mı?

 - Bə­li, mə­sə­lən, ar­tıq qeyd et­diy­im elek­tron hö­ku­mət lay­i­hə­si. Bu, Azər­bayca­nın BMT-nin İn­ki­şaf Pro­qra­mı ilə iş­lə­diyi bi­rgə lay­i­hə­dir. Azər­baycan e-government lay­i­hə­si­nin in­ki­şaf et­di­ril­mə­si üçün ki­fay­ət qə­dər böyük məb­ləğ ayı­rıb.

 - Azər­bayca­nın Əf­qa­nı­s­tan­da təhlükə­siz­liy­in tə­mi­ni­nə hər­bi sa­hə­də­ki töh­fə­si­ni necə qiy­mət­lən­di­rir­si­niz?

 - Özünüz bi­lir­si­niz ki, Əf­qa­nı­s­tan üçün in­ki­şa­fın müəyyən mər­hə­lə­lə­rin­də bey­nəl­xalq hər­bi qüvvə­lə­rin öl­kə­də ol­ma­sı və fə­a­liyyə­ti nöq­teyi-nə­zə­rin­dən də­s­tək hiss et­mə­si vacib idi. Bu işə Azər­baycan da öz töh­fə­si­ni ve­rib. Mən bu töh­fə­ni çox yüksək qiy­mət­lən­di­ri­rəm. Bu mə­sə­lə bir­ba­şa mə­nim man­da­tı­ma aid ol­ma­sa da, hər hal­da, BMT Təhlükə­siz­lik Şu­ra­sı mə­nə bey­nəl­xalq hər­bi qüvvə­lər­lə iş­lə­mək üçün man­dat ve­rib. Bey­nəl­xalq qüvvə­lə­rin fə­a­liyyə­ti­nin son mər­hə