QANUNAUYĞUN NƏTİCƏ

Hələ seçkilərdən əvvəl keçirilən ijtimai rəy sorğuları birmənalı şəkildə seçijilərin kimə üstünlük verdiyini göstərirdi - çoxluq prezident İlham Əliyevə səs verməyə hazırlaşırdı. Bu da təbii və qanunauyğun idi. Xeyli səbəb və arqumentləri ümumiləşdirməklə belə nətijəyə gəlmək olar ki, xalqın rifah və inkişafla bağlı təsəvvürləri məhz bu adamla bağlıdır. 

Özü də məsələ təkjə Heydər Əliyevin respublikanın gələjək rəhbərliyi üçün qoyduğu irsdən - inkişaf üçün münbit zəmin, siyasi mədəniyyət, dünya dövlətləri ilə mehriban qonşuluq və əməkdaşlıq ənənələrində deyil. Hərçənd, məhz ümummilli liderin müdrikjəsinə seçdiyi neft strategiyası, siyasi sabitlik və balanslaşdırılmış xariji siyasəti hesabına Azərbayjan iqtisadi qüdrətini artırmağa başladı. 

Yeni yüzilliyin başlanğıjında nüfuzlu "Fitch İbca" reytinq agentliyi, gələjək artım perspektivini də nəzərə almaqla, bizim ölkəyə "BB+" kredit reytinqi verdi və sonrakı illərdə bu göstəriji ildən-ilə yüksəldi. Hərbi münaqişə yaşayan ölkənin belə bir göstərijiyə nail olması dünyada görünməmiş hal idi. 2000-ji ilin yanvarında Azərbayjanın Avropa Şurasına daxil olması dövlət qurujuluğu məsələlərində Avropa prinsiplərinə keçid istiqamətində ilk addım idi. Bu, ölkə rəhbərliyinin çiyinlərinə yeni məsuliyyətlər qoydu və yeni prioritet məqsədlər diqtə etməyə başladı. 

2003-jü ildə prezident seçilən İlham Əliyev bu prioritetlərdən ən başlıjasını - ölkə ijtimaiyyətinin həyatının bütün sahələrini mərhələli şəkildə müasirləşdirməyi və bununla da regionun liderinə çevrilməyi hədəf seçdi. Özü də liderlik xətrinə liderlik deyil, regional təhlükəsizliyin möhkəmlənməsi, Jənubi Qafqaz ölkələrinin və xalqlarının dayanıqlı inkişafı, Avropa üçün aktual olan məsələlərin, hər şeydən önjə enerci təhlükəsizliyi məsələlərinin həlli naminə liderlik hədəfə alındı. Bununla da o sübut etdi ki, Heydər Əliyevin siyasi irsi etibarlı əllərdədir. Yeni müstəqil Azərbayjanın qurujusunun oğlu çox tezliklə bütün dünya toplumunda islahatçı lider imiji ilə tanındı. 

2003-jü ildən Azərbayjan vətəndaşlarının həyatı göz qabağında dəyişir. Ölkə dünyanın texnoloci zənjirinə qoşulur, xalqın rifah halı yaxşılaşır. Regionlarda çağdaş şəhərlər tikilir. Özünüz qiymət verin, biz artıq kosmik sənayenin inkişafına başlamışıq və 2010-ju ildə iki süni telekommunikasiya peykinin buraxılışı gözlənilir. Yəni Azərbayjanın beynəlxalq  kosmik bazara çıxması elə də uzaq deyil. Daha bir irərliləyiş isə Davosda 2008-ji il Ümumdünya İqtisadi Forumunda qeydə alınıb və Azərbayjan informasiya- kommunikasiya texnologiyalarının inkişafı üzrə MDB lideri adlandırılıb.  

İnsanların həyat səviyyəsinin yüksəlməsinə gəldikdə isə, bunu rəqəmlərlə daha yaxşı ifadə etmək mümkündür. Beş il əvvəlki seçkiqabağı kampaniya zamanı İlham Əliyev əminliklə 600 min iş yeri açajağına söz vermişdi. Onun prezidentliyinin ilk iki ilində müxalifət qruplaşmaları bu vədin həyata keçirilməsinin mümkünlüyünü şübhə altına almağa çalışırdılar. 

Anjaq 2004-jü ildən sonra infrastruktur layihələri gerçəkləşdirilməyə başlandı, tikinti bumu baş verdi, bu da əhalinin məşğulluğunu təmin etməyə imkan yaratdı. Neftdənkənar bölmənin inkişafı və sərmayələrin artması nətijəsində məqsədə nail olundu - 700 mindən çox yeni iş yeri açıldı və bunun 505  mini daimidir. 

Azərbayjan yeni və yetərinjə gözlənilməz fenomenin şahidi oldu - işçi qüvvəsinin axını dayandı və başqa ölkələrdən əmək mühajirlərinin buraya axını başlandı. Bu isə Azərbayjan bazarının jəlbedijiliyindən xəbər verir. Hətta əmək miqrantlarının axınını nizamlamaq üçün ölkədə Dövlət Miqrasya Xidməti də yaradıldı. 

Əvvəllər qazanj dalınja Rusiyaya getmiş vətəndaşlara gəldikdə isə, onlar getdikjə daha çox Azərbayjanın bu və ya başqa layihələrinə sərmayə yatırmağa başladılar. Onların bu inamına milli iqtisadiyyatın yüksək potensialının indikatoru kimi baxmaq lazımdır.  

Özəl biznesin inkişafı da adətən yeni iş yerlərinin açılması deməkdir. Bunun üçün dövlət işgüzar fəallığı stimullaşdırır. Sahibkarlara güzəştli kreditlər verilir, biznesin operativ təşkili üçün "vahid pənjərə" sistemi yaradılıb. Dünya Bankının (DB) "Doinq Business-2009" hesabatına görə, Azərbayjan öz reytinqini bir ildə 64 bənd yaxşılaşdırıb və islahatçı ölkələr arasında liderə çevrilib. Azərbayjan hökumətinin sahibkarlığın inkişafı üzrə gördüyü işlərə beynəlxalq ekspertlərin qiyməti belədir. 

Qlobal maliyyə böhranı şəraitində dünyada bir çox iri investisiya layihələri dayandırıldığı halda, Azərbayjan yeni səviyyəyə keçir. İri milli şirkətlərin rəhbərləri yaranmış duruma başqa bazarların əldə edilməsi şansı kimi baxırlar. Hazırda dünyanın çox ölkələrində maliyyə sahəsində iri layihələri minimuma endirməyə çalışırlar, Azərbayjan isə Qara dəniz Tijarət və İnkişaf Bankının fəaliyyətində iştirakını genişləndirir. Bu bankda bizim ölkənin payı 2 faizdən 5 faizə qalxıb ki, bu da Ermənistan və Gürjüstanın göstərijilərindən iki dəfə çoxdur. 

İlk beşillik prezidentlik dövründə İlham Əliyevin uğurları yalnız tutarlı statistik göstərijilər, qəbul edilmiş dövlət proqramlarının sayı, gerçəkləşdirilmiş infrastruktur layihələri, xariji siyasi nüfuz səviyyəsi ilə kifayətlənmir. Bütün bunlar həm də Azərbayjan xalqının mənəvi dünyagörüşünü dünya xalqları arasında keyfiyyətjə yeni mövqelərə çıxardı. 

Məhz  prezident İlham Əliyev öz həmvətənlərinə və bütövlükdə ölkəyə "böyük qardaş" axtarışı sindromundan yaxa qurtarmağa yardım etdi. Və bu milli müstəqillik, gerçək suverenlik və özünəgüvən hissi, şəksiz ki, istənilən maddi nemətdən yüksəkdə durur. Regionun lider oyunçusuna çevrildikdən sonra, biz artıq dünya dövlətlərinə aşağıdan - yuxarıya baxmırıq, çünki artıq güjlü Avropa dövlətlərinin liderləri enerci təhlükəsizliyi strategiyasının gerçəkləşdirilməsində Azərbayjanı öz tərəfdaşı sayırlar. 

Bizim ölkə ardıjıl olaraq strateci məsələlərin həllində öz müstəqil və prinsipial mövqeyini nümayiş etdirir. Gürjüstanda baş verən son hadisələr İlham Əliyevin kursunun nə qədər səmərəli olduğunu sübut etdi. Ermənistan Rusiyanın forpostu olduğunu və Gürjüstan Qərbə birmənalı bağlılığını gizlətmədiyi bir halda, bizim prezident jəsarətlə dünya toplumuna bəyan edir ki, suveren Azərbayjanın müstəqil inkişaf yolu var və bu yol milli maraqlara, dinj qonşuluq prinsiplərinə, regional və dünya təhlükəsizliyinə uyğundur. 

Öz maraqlarını qorumaq və irəli aparmaq üçün onun yetərinjə arqumentləri, yumşaq güjü və möhkəm mövqeyi var, buna görə də dünya siyasətçiləri Azərbayjan liderinin xariji siyasət konsepsiyasını qəbul edirlər. Regionda baş vermiş son hadisələr Avroatlantik strukturlara inteqrasiya zamanı qonşularla dostluq münasibətlərinin qurulmasına yönəlmiş xariji siyasi kursun doğruluğunu göstərdi. 

Bu yaxınlarda böyük qonşu dövlətin qəzəbinə səbəb olmuş və bununla da strateci regional layihələri təhlükə altına atmış Gürjüstandan fərqli olaraq, Azərbayjan geosiyasi məkanda öz siyasətini injə qurur, balanslaşmış və bərabər yaxınlaşmaya üstünlük verir. Məsələn, birmənalı şəkildə Gürjüstanın ərazi bütövlüyünü tanıdığını bəyan edən Azərbayjan hakimiyyəti diplomatik şəkildə Rusiyanın ünvanına ittihamlar səsləndirməkdən yayındı. 

Ermənistan-Azərbayjan münaqişəsinin nizamlanmasında yürüdülən siyasət  də dünya ijtimaiyyəti tərəfindən hörmətlə qarşılanır. Bundan başqa, son illərdə iqtisadi jəhətdən güjlənmiş Azərbayjan çəkişmələrdən zəifləmiş Ermənistanı çaşqın vəziyyətə salıb. Çünki bu illər ərzində bizim ölkənin hərbi güjü yetərinjə artıb. Prezident tərəfindən qoyulmuş prioritet öhdəlik - Azərbayjanın hərbi büdjəsini Ermənistanın dövlət büdjəsinə bərabərləşdirmək öhdəliyi uğurla yerinə yetirilib. 

Məhz buna görədir ki, "Rusiyanın forpostu" kimi "fəxri" titula layiq görülmüş Ermənistan son zamanlarda NATO üzvü olan Türkiyə ilə münasibətləri yaxşılaşdırmağa çalışır. Bu, görünməmiş bir haldır! Bundan başqa, Ermənistan üstüörtülü şəkildə Azərbayjana iqtisadi əməkdaşlığı bərpa etmək barədə mesaclar göndərir. Məhz bu səbəblərdən müxalifət lideri Levon Ter-Petrosyan  "Qafqaz regionundakı mürəkkəb geosiyasi vəziyyət Qarabağ münaqişəsinin ədalətli həllinə mənfi təsir göstərə bilər", -deyə narahatlığını ifadə edib. Ermənistan KİV-ləri isə artıq hakimiyyətin Qarabağı "qurban verməsindən" danışırlar.

Azərbayjanın mövqeyi isə yetərinjə aydındır və beynəlxalq hüquqa əsaslanır - münaqişə Azərbayjanın ərazi bütövlüyü çərçivəsində, Dağlıq Qarabağ əhalisinə yüksək muxtariyyət verilməklə həll edilə bilər. 

İlham Əliyevin real işlər gördüyü və sosial-iqtisadi göstərijilərin səviyyəsini qaldırdığı son beş il ərzində Xalq Jəbhəsi dövründən qalan bəzi uğursuz siyasətçilər ajiz qəzəb və isterik bağırtılarla özlərinin mövjudluğunu nümayiş etdirməyə çalışırdılar. Keçən beş ili onlar dedi-qodulara, ixtilaflara, partiyadaxili çəkişmələrə həsr etdilər. Bununla da müxalifət deyil, şəxsi maraqlar əsasında fəaliyyət göstərən qeyr-prinsipal, qeyri-jiddi etiraz qrupu olduqlarını göstərdilər. 

Xalq Jəbhəsinin birillik hakimiyyəti dövründəki xaos və dağıdıjılıq, vətəndaş müharibəsi təhlükəsindən sonra bu siyasi partiyanın qalıqları konseptual təklifləri və işgüzar tənqidi olan konstruktiv müxalifətə çevrilə bilmədilər. Onların ittihamları  əsassız idi və buna görə də hakimiyyətin qurujuluq fəaliyyətinə qarşı arqument tapa bilmirdilər. Yaxşı ki, bəzi partiyalar seçkilərönjəsi İlham Əliyevin namizədliyinin alternativsiz olmasını açıq bəyan etməyə özlərində qüvvə tapdılar. Buna misal kimi, müxalifət yönümlü Açıq Jəmiyyət Partiyasının hazırkı dövlət başçısının dövlət və xariji siyasət uğurlarını vurğulayan bəyanatını göstərmək olar. 

Bu gün Azərbayjanın balanslaşdırılmış xariji siyasət kursu hesabına transmilli iqtisadi layihələr uğurla gerçəkləşdirilir. Azərbayjan ən nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlarda layiqli təmsil edilir. Xariji iqtisadi siyasətin bugünkü vəzifəsi milli iqtisadiyyata  dünya bazarlarında mövqe qazandırmaqdır.  Bakı - Tbilisi - Jeyhan, Bakı - Supsa, Bakı - Novorossiysk  neft kəmərləri və Bakı - Tbilisi - Ərzurum qaz kəməri kimi dörd marşrutun hesabına geniş ixraj infrastrukturu yaradılıb. Bu isə ölkənin çoxvektorlu ixraj potensialından xəbər verir. "Nabujjo" qaz kəməri vasitəsilə isə "Şahdəniz" yatağından çıxarılan qazı Mərkəzi Avropaya ötürmək nəzərdə tutulub. 

Bakı - Tbilisi - Axalkalaki - Qars dəmir yolu layihəsi tranzit mərkəzi kimi Azərbayjanın imkanlarını genişləndirəjək. Bu rels kommunikasiyası dəmiryol vasitəsiilə Çini Londonla birləşdirəjək. Bundan başqa, bizim ölkədən keçməklə Şimal-Jənub dəmir yolu çəkiləjək. Onun marşrutu vasitəsiilə Şimali Avropa ölkələrinin Rusiyadan keçməklə İran və Hindistanla birləşdirilməsi düşünülür. 

İlham Əliyevin iqtisadi siyasəti özəl bölmənin, istehsalat sahəsinin və neftdənkənar bölmənin səmərəli fəaliyyətini stimullaşıdırır. Ümumi daxili məhsulda (ÜDM) neftdənkənar bölmənin xüsusi çəkisi 11 faizdən 18 faizə qədər yüksəlib. Turizmin inkişafının əsasları möhkəm qoyulub, müvafiq dövlət proqramı qəbul edilb və bütün regionlarda dünya standartlarına uyğun turizm obyektləri şəbəkəsi qurulub. Artıq gələn il bu sahədən 1 milyard dollara yaxın gəlir gözlənilir. 

İqtisadiyyatın bazar mexanizmlərini nəzərə alan dövlət tənzimləməsi üsulları maksimum sosial-iqtisadi effekti təmin edib. Ötən müddətin iqtisadi göstərijilərinə kompleks şərh verməyə çalışaq. İqtisadi inkişaf templərinə görə Azərbayjan dünya üzrə lider mövqeyə çıxıb, adambaşına düşən sərmayə həjminə görə MDB üzrə birinjidir. ÜDM-in həjmi 2,7 dəfə artıb, illik ÜDM artımı templəri 25-27 faiz arasında təşkil edib, 2006-jı ildə 35 faizə bərabər olub. 

Bu ilin doqquz ayında respublikada adambaşına gəlir ötən ilin uyğun dövrü ilə müqayisədə 38,2 faiz artaraq, 1079 manata və ya 1252 dollara çatıb. Dövlət büdjəsində də önəmli artım müşahidə edilir, son 5 ildə büdjə 10 dəfəyə qədər artıb və 2009-ju ildə 15 milyard  ABŞ dolları səviyyəsində olajağı gözlənilir. Hər il Azərbayjan manatı 5 faiz möhkəmlənir.  Bank sistemi yüksək templərlə inkişaf edir, bu il kassa-bank dövriyyəsi 32 faiz artıb. 

Azərbayjan hakimiyyətinin regional siyasəti Azərbayjanın XXI yüzillikdə inkişaf strategiyasına uyğun olaraq milli məkanın təşkilinə, ölkənin ayrı-ayrı rayonları arasında inkişaf səviyyəsinin bərabərləşdirilməsinə, daha kəskin sosial və iqtisadi fərqlərin yumşaldılmasına yönəlib. "2004 - 2008-ji illər üzrə dövlət sosial iqtisadi inkişaf proqramı" uğurla yerinə yetirilib. 

Respubikanın rayonlarında artıq enercidayışıjıları problemi keçmişdə qalıb. Bakıda, Naxçıvanda,  Astara, Şəki və  Xaçmaz rayonlarında modul tipli elektrik stansiyaları işə salınıb, paylayıjı şəbəkələr yenidən qurulub. Bir çox rayonlarda qaz və su xətləri çəkilib. Əhalinin regionlardan paytaxta axını dayandırılıb, biznesin inkişafı üçün şərait yaranıb. Yeni  2009-2013-jü illər üzrə regionların inkişafı dövlət proqramında ölkənin hər bir kəndinin problemlərinin həll edilməsi nəzərdə tutulub. 

Ərzaq təhlükəsizliyinin təmini üçün fermerlərə vergi tətili verilib, onlar güzəştli şərtlərlə yanajaq və gübrə, taxıl əkininin hər hektarına görə isə 40 manat dotasiya ilə təmin edilir. Lizinq xidmətləri şəbəkəsi də inkişaf etdirilir.  2008-2015-ji illər üzrə ölkənin ərzaq təhlükəsizliyinin təmini barədə dövlət proqramında ölkənin kənd təsərrüfatının yeni inkişaf perspektivləri bəyan edilib. 

Danılmaz liderlik xüsusiyyətlərinə və geniş dünyagörüşünə malik prezident nəqliyyat sahəsinə də islahatçı, kimi yanaşıb və bərbad yolların xüsusilə də regionlarda iqtisadi artımı məhdudlaşdırdığını vurğulayıb. Nəqliyyat sisteminin inkişafı üzrə dövlət proqramı çərçivəsində üç ilə ərzində 3652 kilometr yol tikilib, yenidən qurulub və ya təmir edilib, 25 yeni körpü istismara verilib. Bakıdan Gürjüstan, İran və Rusiya sərhədlərinə qədər dünya standartlarına uyğun yollar çəkilməkdədir.

Son beş il ərzində neft gəlirləri sayəsində ölkənin qızıl-valyuta ehtiyatları 10 dəfədən çox artaraq 15 milyard dollara çatıb. Beynəlxalq institutların qiymətləndirməsinə görə, 2020-ji ilə qədər Azərbayjanın neft-qaz sektorundan gəlirləri 200 milyard dollar təşkil edəjək. Anjaq bu heç də əsas məqsəd deyil. Ölkə prezidenti dəfələrlə yüksək kürsülərdən prioritet məsələ kimi "qara qızılı insan qızılına" çevirməyin vajibliyini bəyan edib. 

Dövlət başçısının bu niyyəti planlı şəkildə həyata keçirilir. Son beş ildə əhalinin adambaşına gəlirləri, demək olar ki, 4 dəfə, minimal əmək haqqı 8 dəfə artırılıb. Neft gəlirlərinin hesabına pensiyaların baza hissəsi və tələbələrin təqaüdləri xeyli artıb. Orta aylıq maaş 3,3 dəfə artıb və 254 manat təşkil edib. Yoxsulluq səviyyəsi 49 faizdən 16 faizə düşüb. 100 min ailə ünvanlı sosial yardım alır. 2008 - 2015-ji illər üzrə yoxsulluğun azaldılması barədə yeni dövlət proqramı qəbul edilib. 

Sosial ödənişlərin mütəmadi artırılması dövlətin sosial siyasətinin prioritetidir. Müxtəlif sosial proqramlar yerinə yetirilir, şəhid ailələri və Qarabağ müharibəsi əlilləri üçün evlər tikilir. İlham Əliyevin daha bir seçkiqabağı vədi uğurla yerinə yetirilib - ölkədə bütün çadır düşərgələri ləğv edilib, qaçqın və məjburi köçkünlərə rahat mənzillər verilib.

Məktəblərin tikilməsi və təmiri, tədris müəssisələrinin kompyuterləşdirilməsi, istedadlı uşaqların yaradıjılıq potensialının inkişafı üzrə dövlət proqramları səmərəli gerçəkləşdirilib. 1400 yeni məktəbin tikilməsi və 300-nün əsaslı təmir edilməsi ümumi təhsil sisteminin təqdirəlayiq göstərijisidir. Buna əlavə kimi qeyd edək ki, əgər 2003-jü ildə məktəblərdə 1000 şagirdə 1 kompyuter düsürdüsə, indi  29 şagirdə bir kompyuter düşür. 

Dünya standartlarına uyğun tibb mərkəzləri və çağdaş əjzaçılıq sənayesi yaradılıb, dövlət tibb müəssisələri yenidən pulsuz tibbi xidmətə qayıdıb. Regionlarda yaxşı təjhiz edilmiş diaqnostika mərkəzləri tikilib, 30-a yaxın reproduktiv sağlamlıq və ailə planlaşdırılması mərkəzi yaradılıb. 

Gənj dövlətin kadr siyasəti möhkəmləndirilir. Dövlətin kadr siyasəti ölkənin əmək resurslarının formalaşmasına, inkişafına və rasional istifadəsinə, kadr proseslərinin tənzimlənməsinə yönəldilib. 2007-ji ilin yazında  2007-2015-ji illər uzrə Azərbayjan gənjlərinin xariji ölkələrdə təhsil alması barədə dövlət proqramı qəbul edilib. Proqrama görə, 5 minə yaxın tələbəni xarijdə oxumağa yollamaq düşünülür. 

Ölkədə olimpiya hərəkatı da geniş vüsət alıb. Pekin Olimpiadasında Azərbayjan idmançılarının yeddi medal alması Milli Olimpiya Komitəsinin rəhbəri kimi dövlət başçısının birbaşa qayğısı sayəsində mümkün olub. Hazırda respublikada 18 olimpiya kompleksi fəaliyyət göstərir, 25-i isə tikilir. İdman infrastrukturu həm Bakıda, həm də rayonlarda çağdaşlaşdırılıb və oralarda istənilən beynəlxalq yarış keçirmək mümkündür. Bu, regionların inkişafına güjlü dəstək verir.

Dövlət başçısının daxili siyasətinin əsasında vətəndaş həmrəyliyi və milli birlik ideyası dayanır. 2007-ji ildə insan hüquqlarının müdafiəsi üzrə milli proqram təsdiq edilib. Tolerantlıq dövlət siyasəti səviyyəsinə qaldırılıb, milliyyətindən və dinindən asılı olmayaraq, hər bir Azərbayjan vətəndaşı bunu hiss edir. Rus və yəhudi ijmaları ijtimai-siyasi həyatda fəal iştirak edirlər, pravoslav kilsələri, sinaqoqlar təmir edilib, katolik kilsəsi tikilib. 

İjtimai-siyasi sabitlik daxili siyasətin prioriteti olaraq qalır. Hüquq-mühafizə orqanları paytaxtda və regionlarda islam ekstremizminin peyda olmaması üçün ayıq dayanıb. Məhz hüquq-mühafizə orqanlarının operativ fəaliyyəti hesabına qısa müddətdə Bakıdakı "Əbu-Bəkr" məsjidində partlayış törədənlər həbs edilib, silahlı vəhhabi qruplaşması aşkarlanıb və zərərsizləşdirilib. Bir sözlə, dini azadlığa riayət edilməsi ilə yanaşı, dini ijmaların üzərində daimi nəzarətin gerçəkləşdirilməsi dinj vətənaşların təhlükəsizliyinin qorunmasına yönəlib. 

Demokratik prinsiplərə riayət edən hökumət vətəndaş jəmiyyətinin inkişafı üçün əlverişli şərait yaradır. İjra hakimiyyəti orqanlarının fəaliyyəti üzərində ijtimai nəzarət mexanizmləri yaradılıb. Dövlət qeyri-hökumət təşkilatlarının (QHT) inkişafını stimullaşdırır. "Azərbayjan Respublikasının qeyri-hökumət təşkilatlarına dövlət yardımı konsepsiyası"nın yerinə yetirilməsi üçün 2008-ji ildə Azərbayjan Respublikasının prezidenti yanında QHT-lərə Dövlət Dəstəyi Şurası yaradılıb. Milli QHT-lərin layihələrinin maliyyələşdirilməsinə dövlət büdjəsindən 1,5 milyon manat ayrılıb. Dövlət idarəetməsinin təkmilləşdirilməsi üçün "Korrupsiyaya qarşı mübarizə üzrə dövlət proqramı" qəbul edilib və gerçəkləşdirilib, uyğun komissiya yaradılıb. 

Çox ölkələrin seçki praktikası göstərir ki, yüksək elektoral reytinq vətəndaşların rifah səviyyəsinə düz mütənasibdir. Azərbayjan xalqının seçimini də onun həyatındakı gerçək müsbət məqamlar müəyyənləşdirib. Və bu seçim - prezident İlham Əliyevdir.